Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου 2024

Τα Στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου, στο μύθο, στην ιστορία και στη διεθνή διπλωματία

*Αριστερά τα Στενά των Δαρδανελίων και δεξιά ο Βόσπορος.


 


 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Τα Στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου, είναι ένα από τα στρατηγικότερα σημεία της Ανατολικής Μεσογείου και αποτελούν μείζονος σημασίας πλεονέκτημα για την χώρα που τα κατέχει και εν προκειμένω την Τουρκία, που της επιτρέπουν να κάνει τα γνωστά «Ανατολίτικα παζάρια» και να επιτυγχάνει, όταν διατυπώνει απαιτήσεις ή διενεργεί εκβιασμούς, σε διεθνές επίπεδο. Τα Στενά έχουν παίξει πρωτεύοντα στρατηγικό ρόλο στην ιστορία και για μακρό διάστημα. Η ιστορία αυτών των Στενών χάνεται στα βάθη της ιστορίας, εμπλέκεται σε πολέμους και πρωταγωνιστεί στα αέναα παιχνίδια της διπλωματίας.

               Οι απαρχές της ιστορίας των Στενών, βρίσκονται στην Αρχαία Ελληνική Μυθολογία με τους μύθους του Φρίξου και της Έλλης, του Τρωικού Πολέμου και της Αργοναυτικής Εκστρατείας του Ιάσονα. Μέσα από τα περιβλήματα των μύθων, βρίσκεται πάντα η ουσία, που στην περίπτωσή μας, είναι η αναζήτηση των πλούσιων αγαθών, τα οποία παράγουν οι χώρες του Ευξείνου Πόντου, που είναι γνωστός ως Μαύρη Θάλασσα. Αλλά πέραν της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας, τα Στενά δεν έπαψαν ποτέ να προκαλούν το ενδιαφέρον όλων και κατά τους ιστορικούς χρόνους. Το 608-606 π.Χ. οι Αθηναίοι πολέμησαν με τους Μυτιληναίους για τον έλεγχο των Στενών, προκειμένου να μεταφέρουν σιτηρά από τα λιμάνια του Πόντου. Οι ίδιοι κατά τη διάρκεια της γνωστής κραταιάς Αθηναϊκής Ηγεμονίας, είχαν επιβάλει τον λεγόμενο «Ελλησπόντιο φόρο» κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα.

Την άνοιξη του 341 π.Χ. ο Φίλιππος απειλούσε το Βυζάντιο και επειδή οι βόρειες ακτές του Ευξείνου  ήταν οι σιτοβολώνες της Ελλάδας, οι Αθηναίοι παρά το γεγονός ότι δεν συμπαθούσαν τους Βυζάντιους, επινοούσαν τρόπους για να εμποδίσουν το Φίλιππο θα δεσπόσει στον είσπλουν του Ευξείνου, δηλαδή στο Βόσπορο.