Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2024

Ο ανταρτοπόλεμος με αμερικανική θεώρηση

*Ο αρχιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος και ο Αμερικανός στρατηγός Βαν Φλήτ


 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 



               Ο ανταρτοπόλεμος των ετών 1946-1949, υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα στην πορεία της Ελλάδας προς την ανάπτυξη, την ευημερία και την πρόοδο στον μεταπολεμικό κόσμο, που τον ακολουθούσαν ανεμπόδιστα τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Τελικά στα κρίσιμα εκείνα χρόνια, σημαντικά στηρίγματα της Ελλάδας- έστω και με ορισμένες υποχωρήσεις- αποδείχτηκαν το δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ.

               Το Δόγμα Τρούμαν, όπως παρέμεινε γνωστό, ήταν η πολιτική που διατύπωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρυ Τρούμαν στην ιστορική ομιλία του, που εκφώνησε στις 12 Μαρτίου 1947, στο Κογκρέσσο, διακηρύσσοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα υποστήριζαν Ελλάδα και Τουρκία με οικονομικά προγράμματα και στρατιωτικά, για να αποτραπεί η υπαγωγή τους στη Σοβιετική σφαίρα επιρροής.

               Το σχέδιο Μάρσαλ ήταν η απόφαση της οικονομικής ενίσχυσης κρατών της Ευρώπης, μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και της αντίληψης των Αμερικανών, ότι η επικράτηση του κομμουνισμού θα αποτελούσε κίνδυνο για τα στρατηγικά συμφέροντα και των Ηνωμένων Πολιτειών. Πήρε το όνομά του από τον τότε υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ Τζορτζ Μάρσαλ, που είχε αναλάβει την υλοποίησή του.

Δόγμα Τρούμαν και σχέδιο Μάρσαλ, επέτρεπαν τις αμερικανικές παρεμβατικές κινήσεις στα ελληνικά πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά πράγματα. Τον Νοέμβριο του 1948 επανεξελέγη Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Χάρυ Τρούμαν, γεγονός που επιβεβαίωνε ότι η υπερδύναμη, δεν θα εγκατέλειπε την Ελλάδα.

               Η παρουσία των Αμερικανών στα ελληνικά πράγματα, έγινε δυνατή, όταν οι Βρετανοί, αντιμετωπίζοντας τεράστια οικονομικά προβλήματα λόγω του μεγάλου Πολέμου, αποφάσισαν να αποσυρθούν από την Ελλάδα, την οποία στήριζαν αποφασιστικά, επί αρκετά χρόνια.

               Ήρθαν τότε στην Ελλάδα στρατιωτικοί και οικονομικοί σύμβουλοι, που άρχισαν αμέσως να μελετούν την κατάσταση, ενώ η χώρα μας έδινε σκληρό αγώνα πολεμώντας τους κομμουνιστές αντάρτες.

               Πώς έβλεπαν οι Αμερικανοί την καθημαγμένη Ελλάδα, που συνέχισε να πολεμά, όταν τα άλλα κράτη της Ευρώπης απολάμβαναν τα αγαθά της ελευθερίας;

               Στα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ, έχουν διασωθεί αναφορές διπλωματών, οικονομικών, και στρατιωτικών συμβούλων, αλλά και μυστικών πρακτόρων, που δίνουν ανάγλυφη εικόνα μιας Ελλάδας, που αντιμετώπιζε πολεμική εσωτερική απειλή με τους αντάρτες του ΚΚΕ, που τους στήριζαν άμεσα τρία γειτονικά κράτη τουλάχιστον και έδινε εικόνα οικονομικής επιβίωσης. Φτώχεια και τρόμος επικρατούσαν παντού.