* Ο χαρακτηριστικός τίτλος της "Ατλαντίδος" της Νέας Υόρκης
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Η Αλεξανδρούπολη, υπέστη σαν
πόλη, μια από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες
τον Οκτώβριο του 1915, εξαιτίας ενός σφοδρού βομβαρδισμού από τα πλοία
των συμμάχων της Αντάντ. Είναι όμως απαραίτητο να υπενθυμίσουμε το Δεδέαγατς, η
σημερινή Αλεξανδρούπολη, τελούσε υπό βουλγαρική κατοχή, εξαιτίας της άδικης
συνθήκης του Βουκουρεστίου του 1913, που επιδίκασε την Δυτική Θράκη στους
ηττημένους Βουλγάρους και όχι στους Έλληνες που την είχαν ελευθερώσει.
Βρισκόμαστε περίπου στο μέσον του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και οι γειτονικές χώρες Βουλγαρία και Οθωμανική αυτοκρατορία πολεμούν στο πλευρό των Γερμανών του Κάιζερ, εναντίον των συμμάχων της Αντάντ.
Η Ελλάδα δοκιμάζονταν από το πρόβλημα του Εθνικού Διχασμού που είχε αρχίσει να επηρεάζει την πολιτική κατάσταση της χώρας, όπου ο Βενιζέλος ζητούσε την έξοδο στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος επέμενε στην ουδετερότητα.
Η Αλεξανδρούπολη βρέθηκε αποκλεισμένη από τα πλοία των συμμάχων, που ήθελαν να ελέγχουν τη θαλάσσια περιοχή του Θρακικού πελάγους για να μην περνούν σιτάρι, τρόφιμα ποικίλα εφόδια και κυρίως πολεμικό υλικό προς την Τουρκία. Οι πληροφορίες που υπήρχαν ήταν ότι προοριζόμενα δήθεν για τη Βουλγαρία τρόφιμα και άλλα υλικά ξεφορτώνονταν από τα ατμόπλοια στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και από εκεί κρυφά στέλνονταν σιδηροδρομικώς στην Κωνσταντινούπολη. Κανονική δηλαδή παραβίαση του διεθνούς αποκλεισμού. Απροκάλυπτο λαθρεμπόριο.
Στην Αθήνα ανατέθηκε η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Αλέξανδρο Ζαΐμη, στις 24 Σεπτεμβρίου. Κράτησε έως τις 25 Οκτωβρίου 1915. Παραιτήθηκε και ανέλαβε η κυβέρνηση του Στέφανου Σκουλούδη. Την άνοιξη εκείνη της χρονιάς η Αντάντ προσπάθησε να καταλάβει τα Δαρδανέλια και να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη, για να αναγκάσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία να συνθηκολογήσει. Αυτή η εκστρατεία απέτυχε και τότε η Αντάντ αποφάσισε να καταλάβει τη χερσόνησο της Καλλίπολης. Αλλά και αυτή η εκστρατεία δεν πέτυχε, με όλες τις δραματικές συνέπειες.
Από την 1η Οκτωβρίου 1915 η Βουλγαρία είχε κηρύξει τον πόλεμο κατά της Σερβίας. Στις 3 Οκτωβρίου κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Βουλγαρίας η Αγγλία και η Γαλλία.
Έτσι το Θρακικό Πέλαγος γέμισε από πολεμικά πλοία τα οποία επέβλεπαν τον αποκλεισμό. Από τις 7 Οκτωβρίου 1915 η Βουλγαρία είχε ανακοινώσει ότι έβαλε υποβρύχιες νάρκες στα παράλιά της δηλαδή στο Θρακικό Πέλαγος και στον Εύξεινο Πόντο, εφιστώντας την προσοχή των πλοίων γενικώς. Εν τω μεταξύ δημοσιεύθηκαν στον Τύπο πληροφορίες ότι πολυάριθμα συμμαχικά πολεμικά πλοία άρχισαν να περιπλέουν από τις 2 Οκτωβρίου στα παράλια του Δεδέαγατς. Οι πληροφορίες αρχικά ήταν συγκεχυμένες, γιατί έλεγαν ότι η παρουσία του στόλου θα προστατεύσει συμμαχική επιχείρηση απόβασης στρατευμάτων για να καταλάβουν τη σιδηροδρομική γραμμή. Τελικά εφαρμόσθηκε ναυτικός αποκλεισμός για να ελεγχθεί η προσπάθεια της Τουρκίας να εφοδιάζεται με τρόφιμα και πολεμικό υλικό από τη θάλασσα.