Γράφει
ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Στο
Διδυμότειχο, υπάρχει ένας δρόμος με μικρό μήκος, που αρχίζει από την οδό
Δημοκρατίας και καταλήγει στην οδό Κολοκοτρώνη και ονομάζεται «Οδός Κώρζονος».
Ίσως κανένας στην πόλη αυτή της Θράκης δεν γνωρίζει, γιατί δόθηκε αυτό το
παράξενο όνομα στον συγκεκριμένο δρόμο. Εξελληνισμένο μάλιστα.
Και όμως ο λόρδος Κώρζον,
που στο κρίσιμο διάστημα από το 1919 έως
το 1924, ήταν υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας «κονταροχτυπήθηκε» στις
συνομιλίες για την ψήφιση της συνθήκης της Λωζάννης με τον Ισμέτ Πασά (τον
μάθαμε αργότερα ως Ισμέτ Ινονού) για την τύχη του Διδυμοτείχου.
Το πλαίσιο των
εξελίξεων εκείνης της εποχής, είναι γνωστό. Η Ελλάδα είχε υποστεί μέγιστη ήττα
στη Μικρά Ασία. Ο στρατός με τους Γονατά και Πλαστήρα επαναστάτησε, ανέτρεψε
την κυβέρνηση και οδήγησε στο εκτελεστικό απόσπασμα πέντε πολιτικούς και ένα
στρατηγό, που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την ήττα. Όταν προέκυψε η ανάγκη
διαπραγματεύσεων, η στρατιωτική κυβέρνηση της Αθήνας, απευθύνθηκε στον
Ελευθέριο Βενιζέλο που ιδιώτευε, μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1920, αφού δεν
εξελέγη ούτε βουλευτής και του ζήτησε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στις
διαπραγματεύσεις με την Τουρκία για τη σύναψη συνθήκης ειρήνης.
Οι εργασίες για τη σύναψη της συνθήκης της Λωζάννης άρχισαν στις 20 Οκτωβρίου 1922 και ολοκληρώθηκαν στις 24 Ιουλίου 1923. Η διαπραγμάτευση δεν ήταν καθόλου εύκολη, εξαιτίας των υπερβολικών τουρκικών απαιτήσεων και της στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων, που αν και «φιλικές» προς την Ελλάδα, στήριξαν τις επιδιώξεις του Μουσταφά Κεμάλ.