ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/society/561504115/ta-dekemvriana-toy-miki/
*3 Δεκεμβρίου 1944, πλατεία Συντάγματος. Μετά τους σκοτωμούς
διαδηλωτών από πυρά Ελλήνων αστυνομικών, βρετανικά τανκς παρεμβάλλονται και
παίρνουν θέσεις στη γωνία Βασ. Σοφίας και Πανεπιστημίου. Ασφαλώς δεν «ρίχνουν
τροχιοδεικτικά», όπως θυμόταν ο Μίκης... Φωτ. DMITRI KESSEL, «ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ’44»,
ΕΚΔ. ΑΜΜΟΣ.
Γράφει ο κ. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος*
Ο Μίκης Θεοδωράκης θέλησε κάποτε να μιμηθεί και τον Αισχύλο. Εκείνος
είχε ζητήσει να γράψουν στον τάφο του μόνο ότι πολέμησε τους Μήδους στον
Μαραθώνα (το 490 π.Χ.). Ο Μίκης δήλωσε λοιπόν ότι του αρκούσε να γράφει το δικό
του επιτύμβιο επίγραμμα: «Πολέμησε τον Δεκέμβρη» (του 1944). Μας το θύμισε ο
γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας στον επικήδειο που εκφώνησε στη
Μητρόπολη Αθηνών, χάρη στον πρωταγωνιστικό ρόλο που του πρόσφερε ο Μίκης με τη
γνωστή ύστατη επιστολή («θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής»).
Ο Δ. Κουτσούμπας βρήκε την
ευκαιρία να προσθέσει ότι αυτή η ιδέα για επιτύμβιο επίγραμμα αποδεικνύει πόσο
περήφανος ήταν ο Μίκης για τη συμμετοχή του «σ’ αυτή την κορυφαία στιγμή της
ταξικής πάλης στη χώρα μας». Είναι φανερή η αντίφαση με τους αγώνες «για την
ενότητα των Ελλήνων» που επικαλείται ο Μίκης στην ίδια επιστολή. Γι’ αυτό, ήταν
εύλογο να προκληθούν ποικίλα σχόλια και αντιδράσεις – μερικές μάλιστα εντελώς
άστοχες. Αλλά η αντιφατικότητα ήταν πάντα συνυφασμένη με τον Μίκη και ήταν
ακριβώς εκείνη που τον έκανε διαχρονικά σημείο αναφοράς και εκφραστή όλων
σχεδόν των Ελλήνων. Ταίριαζε λοιπόν απόλυτα και σ’ αυτή την περίπτωση.
Ωστόσο, δεν είχε πολύ ενδιαφέρον
ούτε νόημα η συζήτηση για τον Μίκη στα Δεκεμβριανά. Έχει όμως για «τα
Δεκεμβριανά του Μίκη». Πώς θυμόταν ο ίδιος τα Δεκεμβριανά και τη δική του
συμμετοχή σ’ αυτά, για την οποία καμάρωνε; Αρκεί εδώ η αυθόρμητη και
χειμαρρώδης αφήγηση που έκανε στον Αλέξη Παπαχελά το 2004, για την εκπομπή
«Φάκελοι», και τώρα αναδημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» (5.9.21).
Από αυτήν την αφήγηση φαίνεται καθαρά ότι ο Μίκης θυμόταν τα Δεκεμβριανά όχι σαν «ταξική» σύγκρουση, όπως τα όρισε ο Δ. Κουτσούμπας, αλλά σαν πατριωτική αντίσταση κατά των Άγγλων. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να πει: «Ολο το μίσος που είχαμε για τους Γερμανούς πήγε στους Άγγλους». Αυτούς πίστευε τότε ότι «έπρεπε να τους ρίξουμε στη θάλασσα»!