ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
*Πρόσφυγες με
σκηνές έξω από το Θησείο. Η ανθρωπιστική κρίση συνέβαλε στο να δεχθεί ο
Βενιζέλος την αναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών.
Γράφει ο κ. ΑΛΕΞΗΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ*
Το φλέγον ανθρωπιστικό
πρόβλημα των Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής
Θράκης υπήρξε ένα από τα πρώτα θέματα στην ημερήσια διάταξη της Συνδιάσκεψης Ειρήνης
που ξεκίνησε τις εργασίες της στη Λωζάννη της Ελβετίας στις 21 Νοεμβρίου 1922.
Μετά την ήττα της Ελλάδος στον Μικρασιατικό Πόλεμο, ο ελληνισμός της Ανατολής
είχε αφεθεί απροστάτευτος στο έλεος του τουρκικού εθνοθρησκευτικού φανατισμού.
Από τον Σεπτέμβριο 1922 βρισκόταν
σε εξέλιξη τουρκικό σχέδιο μαζικής εξόντωσης του χριστιανικού στοιχείου, καθώς
τις σφαγές της Σμύρνης και των μικρασιατικών παραλίων ακολούθησαν οι πορείες
θανάτου και ο εγκλεισμός σε στρατόπεδα εργασίας των γηγενών Ελλήνων και Αρμενίων
αρρένων ηλικίας 18-45 ετών της Ιωνίας και του Πόντου. Κυνηγημένοι από τις
άτακτες συμμορίες Τούρκων εθνικιστών περίπου 200.000 Μικρασιάτες είχαν βρει
καταφύγιο στα βουνά της Ανατολίας ενώ αλληλοδιαδεχόμενα κύματα προσφύγων
έφθαναν στα ελληνικά νησιά και στη Δυτική Θράκη.
Η πρόταση να δοθεί άμεση
προτεραιότητα εκ μέρους της Συνδιάσκεψης στην επίλυση του προσφυγικού ζητήματος
ετέθη από τον αρχηγό της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Λωζάννη Ελευθέριο
Βενιζέλο και έτυχε της θερμής υποστήριξης των Άγγλων και του δρος Νάνσεν,
ύπατου αρμοστή της Κοινωνίας των Εθνών για τους Έλληνες πρόσφυγες. Αντιθέτως, η
Γαλλία και Ιταλία επιθυμούσαν να προηγηθεί η συζήτηση των πολιτικών,
οικονομικών και δημοσιονομικών θεμάτων με την ελπίδα να αποκομίσουν οφέλη στους
τομείς αυτούς, αφού είχαν στηρίξει ποικιλοτρόπως την κυβέρνηση της Άγκυρας κατά
τη διάρκεια των ελληνοτουρκικών εχθροπραξιών το 1920-1922.