ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/1061876/article/epikairothta/politikh/h-diktatoria-meta3a-kai-h-aplh-analogikh
*Στις 14
Απριλίου 1936 πεθαίνει ο Δεμερτζής και ο βασιλιάς αναθέτει εντολή σχηματισμού
κυβέρνησης στον Ιωάννη Μεταξά (κέντρο). Η κυβέρνηση Μεταξά ψηφίζεται στις 27
Απριλίου από 241 βουλευτές (καταψηφίζεται μόνον από τους 15 κομμουνιστές
βουλευτές και τον Γεώργιο Παπανδρέου).
Γράφει ο ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Αν αποδεχθούμε ότι η ενισχυμένη αναλογική παραμορφώνει τη
λαϊκή βούληση διότι μεταβάλλει τις εκλογικές ισορροπίες και προβάλλει στη Βουλή
μια κοινοβουλευτική διάταξη με ενισχυμένο το πρώτο κόμμα, τότε θα πρέπει επίσης
να αποδεχθούμε ότι η απλή αναλογική, με τις ασταθείς κυβερνήσεις τις οποίες
επιβάλλει, προκαλεί στο δημοκρατικό πολίτευμα έντονες ταλαντώσεις, που μπορεί
να οδηγήσουν σε μια δραματική κατάρρευση.
Αυτό, άλλωστε, αποδεικνύει το παράδειγμα της ανέλιξης του
Ιωάννη Μεταξά στην εξουσία το 1936, ένα παράδειγμα το οποίο αναφέρουν πολιτικοί
και ιστορικοί, που υπενθυμίζουν ότι η απλή αναλογική έχει εφαρμοστεί στην
Ελλάδα προπολεμικά (αλλά και μεταπολεμικά) και έχει συνδεθεί με ιδιαίτερα
ταραγμένες περιόδους.
Η ελλιπής
και αποσπασματική διδασκαλία της Ιστορίας κάνει πολλούς να μένουν σήμερα με το
στόμα ανοιχτό όταν μαθαίνουν ότι τέσσερις μήνες πριν από την επιβολή της
δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936 δόθηκε από τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ εντολή
σχηματισμού κυβέρνησης στον Ιωάννη Μεταξά, η οποία επικυρώθηκε από τη
συντριπτική, διακομματική πλειονότητα άνω των 2/3 της Βουλής. Αλλά ας πάρουμε
τα πράγματα από την αρχή.
Στο νεότερο ελληνικό κράτος εφαρμοζόταν για σχεδόν έναν αιώνα
το πλειοψηφικό σύστημα, από το 1829, όταν έγιναν οι πρώτες εκλογές, έως τη
δεκαετία του 1920. Πλειοψηφικό σημαίνει ότι το πρώτο κόμμα εξασφαλίζει ευρύτατη
κοινοβουλευτική πλειοψηφία και κανείς δεν μπορεί να το ενοχλήσει στην εφαρμογή
του προγράμματός του. Μετά τον εθνικό διχασμό του 1915, όμως, που, όπως
υποστηρίζουν μετριοπαθείς ιστορικοί, «έσυρε» την ιστορική εξέλιξη έως τη
Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και επέφερε τον κλονισμό της εμπιστοσύνης των
πολιτών στις πολιτικές δυνάμεις, άρχισαν οι πειραματισμοί με το εκλογικό
σύστημα.