*Απεικόνιση του ρωσοτουρκικού πολέμου του 1878
«Αρχίνισε ο πόλεμος, έρχονται και οι
Ρώσοι,
φεύγει ο τούρκικος στρατός, χαλάει η
Ρωμυλία,
κι ο κόσμος πήρε είδηση, φεύγουνε
στα μπαλκάνια».
Δημοτικό
τραγούδι της Βόρειας Θράκης
Γράφει
ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Μια
από τις εντελώς άγνωστες πτυχές της Θρακικής Ιστορίας, αφορά την εποχή του
Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1878. Τότε οι
κάτοικοι της Θράκης βρέθηκαν ανάμεσα στις μυλόπετρες των αντιμαχόμενων Ρώσων
και Τούρκων, αλλά και ανάμεσα στις μυλόπετρες Βουλγάρων και Τούρκων.
Η θέση
των Θρακών κατέστη δυσχερής όταν οι Ρώσοι κατανικώντας τους Τούρκους, διέβησαν με
υπεράνθρωπες προσπάθειες και φονικές μάχες την οροσειρά του Αίμου κατέκλυσαν τα
εδάφη της Βόρειας Θράκης, στη συνέχεια μπήκαν στην Αδριανούπολη, κατέλαβαν την
Δυτική Θράκη και βάδιζαν ολοταχώς προς την Κωνσταντινούπολη.
Γνωρίζουμε
ότι η προέλαση αναχαιτίσθηκε μόνο όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπέγραψε την
συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, με βαρείς και υποτιμητικούς όρους, ενώ οι Ρώσοι
δημιουργούσαν τη λεγόμενη «Μεγάλη Βουλγαρία».
Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878 έθαψε όλες τις
ελπίδες, που μπορούσαν να έχουν οι Έλληνες για απελευθέρωση από τους Ρώσους το λεγόμενο
«ξανθό γένος». Αντίθετα η κατάσταση εκτραχύνθηκε όταν οι Ρώσοι κατέλαβαν τη
Θράκη και άρχισαν να στηρίζουν τη βουλγαρική παρουσία, με κάθε μέσον θεμιτό και
αθέμιτο.
Για την
ταχύτητα της προέλασης των Ρώσων η «Νέα Εφημερίδα της Τεργέστης» έγραφε στις αρχές
Ιανουαρίου μετά τη διάβαση της Πλεύνας:
«Εις την Φιλιππούπολιν
και εις την Αδριανούπολιν, εις την
καρδίαν της Μακεδονίας, εις τα πρόθυρα της Καλλιπόλεως, η προέλασίς των δεν είναι
πλέον πορεία, αλλά πτήσις. Αι σπουδαιόταται μεγαλοπόλεις, τα κραταιότατα
προπύργια του κράτους πίπτουσιν αμαχητί
ενώπιόν των και η Τουρκία ομοιάζει προς ανυπεράσπιστον πτώμα, όπερ σπαράσσουσιν
ανηλεώς οι γαμψώνυχες του δικεφάλου αετού».