*Απόσπασμα από τα Θρακικά Έγγραφα της Βιβλιοθήκης της Βουλής
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Οι Φέρες είναι σήμερα μια δημιουργική και
παραγωγική κωμόπολη, που συνορεύει με το Δέλτα του ποταμού Έβρου και κοσμείται
από τον περικαλλή βυζαντινό ιερό ναό της Παναγίας της Κοσμοσώτειρας, που οι
Οθωμανοί τον είχαν μετατρέψει σε τέμενος. Ο ναός αυτός είναι τμήμα από μοναστήρι,
που ιδρύθηκε από τον σεβαστοκράτορα Ισαάκιο Κομνηνό στην τοποθεσία Βήρα, όπως ήταν
η βυζαντινή ονομασία των Φερών. Κατά πάσα πιθανότητα, κτίσθηκε το 1152.
Η
ιστορική αυτή κωμόπολη, από τα πανάρχαια χρόνια ακολούθησε τη μοίρα του Ελληνισμού
και συχνά υπήρξε στόχος ξένων εισβολέων. Κρίσιμα ήταν τα χρόνια μετά το σχίσμα της
Βουλγαρικής Εκκλησίας το 1870, με σουλτανικό φιρμάνι και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη
του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Οι Φέρες
αποτέλεσαν πολύ νωρίς, στόχο του Βουλγαρικού επεκτατισμού. Οι Βούλγαροι με
έντονο εποικισμό κατόρθωσαν περί το 1880 και νωρίτερα, να παρουσιάζουν αυξημένο
πληθυσμό έναντι των Ελλήνων.