*Η Ξάνθη το 1942 υπό Βουλγαρική κατοχή (Φωτογραφία Τάσου Τεφρωνίδη)
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Με τους Βουλγάρους σχεδόν ποτέ στο παρελθόν
δεν είχαμε αγαθές σχέσεις κυρίως εξαιτίας των εθνικοθρησκευτικών εμμονικών ιδεών,
που τους οδηγούσαν πάντα σε λάθος επιλογές, από την εποχή του εκκλησιαστικού
σχίσματος και από την ακύρωση της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου. Έσχατα παραδείγματα, οι πράξεις της Βουλγαρίας
κατά τον 20ο αιώνα. Συμμάχησαν με την Ελλάδα και διεξήγαγαν επιτυχώς
τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, αλλά η αδηφαγία τους περί την κατοχή της Θεσσαλονίκης
οδήγησε στον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο και στην κατά κράτος στρατιωτική ήττα της
Βουλγαρίας. Ακολούθησαν ο Α’ και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που βρήκαν τη
Βουλγαρία στο πλευρό της Γερμανίας, πάντα εναντίον της Ελλάδας και των Συμμάχων
της.
Βέβαια,
είχαν κάποια πρόσκαιρα ωφελήματα, αλλά δεν ήταν αυτά που καθόρισαν την συνολική
πορεία των γεγονότων και την κρίση της ιστορίας. Για παράδειγμα: Από τον Β΄
Βαλκανικό Πόλεμο κέρδισαν με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου για λίγα χρόνια τη
Δυτική Θράκη. Από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από το 1941 έως το 1942 πήραν από
τους Ναζί συμμάχους τους, τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης και το τμήμα του νομού Σερρών, ανατολικά του ποταμού Στρυμόνα.
Η
συμπεριφορά τους κάθε φορά ήταν μια μελανή σελίδα στις σχέσεις Ελλάδας-
Βουλγαρίας και μια φρικτή ανάμνηση στη συλλογική μνήμη των κατοίκων της Θράκης
εξαιτίας της βαρβαρότητας των Βουλγάρων, του ρεβανσισμού που επέδειξαν και της
αρπακτικότητάς τους. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και η προσπάθεια
εξαφάνισης της ελληνικότητας της περιοχής με το κλείσιμο σχολείων και εκκλησιών,
με δολοφονίες προκρίτων, με αποστολή εξόντωσης Ελλήνων ομήρων στα τάγματα
εργασίας στη Βουλγαρία τα γνωστά «ντουρντουβάκια» με καταλήστευση της γεωργικής
παραγωγής και άλλες απεχθείς πράξεις.
Ευτύχημα
είναι ότι τα τελευταία χρόνια, έχουν εξομαλυνθεί οι σχέσεις μας τη Βουλγαρία
και ευχή όλων είναι να διατηρηθούν σ’ αυτό επίπεδο, χωρίς τις παλινδρομήσεις
του παρελθόντος.