ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ
*Από το 1ο Συνέδριο του ΚΚΕ Εσ. το 1976. Στο κέντρο ο Μπάμπης
Δρακόπουλος, γραμματέας του κόμματος. Ήταν ο επικεφαλής του «Γραφείου
Εσωτερικού» στην Ελλάδα όταν έγινε η διάσπαση. Δεξιά ο Πάνος Δημητρίου
*Η ανελέητη σύγκρουση
στη 12η Ευρεία Ολομέλεια
Γράφει ο Λάμπρος Σταυρόπουλος
Μισός αιώνας συμπληρώνεται το 2018 από την ιστορική διάσπαση του ΚΚΕ, η
οποία διχοτόμησε το εγχώριο κομμουνιστικό κίνημα και προσδιόρισε τη
μεταπολιτευτική του πορεία, με εμφανή μέχρι σήμερα τα κατάλοιπα της αμείλικτης
ιδεολογικής και πολιτικής σύγκρουσης που διεξήχθη τότε με φόντο τις εξελίξεις
στην Τσεχοσλοβακία και την απόπειρα φιλελευθεροποίησης του κομμουνιστικού
καθεστώτος («Άνοιξη της Πράγας») που καταπνίγηκε λίγο αργότερα έπειτα από
επέμβαση των Σοβιετικών (Αύγουστος 1968).
Η διάσπαση του ΚΚΕ, που
σημειώθηκε κατά τη 12η Ευρεία Ολομέλεια της Κεντρικής του Επιτροπής, η οποία
συνήλθε 5-15 Φεβρουαρίου του 1968 στη Βουδαπέστη, συμπύκνωνε κατά μία έννοια
τις αντιφάσεις, τις αντιπαλότητες και τις διαφωνίες που σοβούσαν στο εσωτερικό
του ΚΚΕ από τη δεκαετία του '50 στον απόηχο της ήττας του ΔΣΕ και των
αμφιλεγόμενων ερμηνειών που υιοθέτησε η τότε ηγεσία του κόμματος υπό τον Νίκο
Ζαχαριάδη, αλλά και ως απόρροια των παρεμβάσεων του «αδελφού» Κομμουνιστικού
Κόμματος Σοβιετικής Ενωσης (ΚΚΣΕ) στο πλαίσιο της «αποσταλινοποίησης» που
εγκαινιάστηκε το 1956 από τον Νικίτα Χρουστσόφ (20ό Συνέδριο). Η ανελέητη
σύγκρουση που ξέσπασε κατά τη 12η Ολομέλεια ήταν η κορύφωση της εσωκομματικής
διαπάλης στο ΚΚΕ μεταξύ των δύο ρευμάτων που διαμορφώθηκαν στο κομμουνιστικό
κίνημα: του «ορθόδοξου», που τασσόταν υπέρ της διατήρησης των αναλλοίωτων
μαρξιστικών και λενινιστικών αρχών στη φυσιογνωμία και στον χαρακτήρα του με
απόλυτη προσήλωση στη Σοβιετική Ένωση, και του «ανανεωτικού» («αναθεωρητικού»,
σύμφωνα με την ορολογία της εποχής), το οποίο εμπνεόταν από τις αναζητήσεις
άλλων δυτικών κομμουνιστικών κομμάτων, με κυρίαρχο το Ιταλικό ΚΚ
(«ευρωκομμουνισμός») για «σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο» και με κριτική ματιά
στο σοβιετικό μοντέλο εξουσίας.