Σάββατο 2 Απριλίου 2016

Η ανολοκλήρωτη σχέση με την αρχαιότητα

*Το Ναύπλιο την εποχή του πρώτου κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια (έργο του Πεϊτιέ).


ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Χ. ΠΕΤΡΑΚΟΣ
Ημερολόγιο αρχαιολογικό. Τα χρόνια του Καποδίστρια, 1828-1832
εκδ. Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις
Αρχαιολογικής Εταιρείας, αρ. 301, τ. 1-3.


*Οι αρχαιολογικές πολιτικές 
τα πρώτα χρόνια 
του νεοελληνικού κράτους 


Του κ. Ν.Ε. ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗ*


Η σχέση με την αρχαιότητα συνιστά μια ιδρυτική συνθήκη για την Ευρώπη, τον νέο ελληνισμό και το ελληνικό κράτος. Η αρχαιότητα μετατράπηκε μετά τον 16ο αιώνα σε ένα είδος κατόπτρου, μέσα από το οποίο η Ευρώπη διαμόρφωνε την εικόνα της, τα πολιτικά και τα πολιτιστικά της πρότυπα.
Η γνώση των κειμένων και των αντικειμένων της αρχαιότητας έδινε, και σ’ ένα βαθμό δίνει ακόμα, δικαιώματα ιδιοποίησης του κλασικού παρελθόντος και άρα προσέδιδε μεγαλύτερο γόητρο στα πρόσωπα και στις χώρες που ήταν οι φορείς αυτής της γνώσης. Το νεοελληνικό κράτος, προϊόν σ’ ένα μεγάλο βαθμό της ανακάλυψης της αρχαιότητας, δεν μπορούσε να την αγνοήσει.
Η αξία του βιβλίου του Βασιλείου Χ. Πετράκου για τη μέριμνα και τις αρχαιολογικές πολιτικές του πρώτου νεοελληνικού κράτους, ιδίως κατά τα καποδιστριακά χρόνια, είναι ουσιώδης καθόσον αφορά στην κατανόηση της δύσκολης– και ακόμα σήμερα ανολοκλήρωτης– σχέσης του νέου ελληνισμού με την αρχαιότητα. Ο συγγραφέας του βιβλίου αξιοποιεί και αναδεικνύει ένα πλούσιο και διασκορπισμένο σε πολλούς φορείς αρχειακό υλικό, που ένα μέρος του ήταν εντελώς άγνωστο έως πρόσφατα. Και εννοούμε το υλικό του αρχείου Ανδρέα Μουστοξύδη που φυλάσσεται στην Ιερά Μητρόπολη Κέρκυρας. Ο μόνος που το είχε μελετήσει ήταν ο αρχαιολόγος Ι. Κ. Παπαδημητρίου, του οποίου τα κατάλοιπα αξιοποιεί ο Β. Χ. Πετράκος, αποτίοντας και ένα φόρο τιμής σ’ αυτόν τον εξαιρετικό αρχαιολόγο, του οποίου το έργο υπήρξε πράγματι αξιοθαύμαστο.