*Ο Στυλιανός Γονατάς (τρίτος από αριστερά στη μεσαία σειρά) εν μέσω διδασκάλων και καθηγητών της Αδριανούπολης, το 1907
Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας,
Αντιστράτηγος ε.α.
Με
την ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας το 1870, την εθνική αφύπνιση των Βουλγάρων
και την Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1878, με την οποία δημιουργούνταν η
Μεγάλη Βουλγαρία, Έλληνες και Βούλγαροι
της Μακεδονίας και της Θράκης, βρέθηκαν αντιμέτωποι και αποδύθηκαν σε μια
σκληρή και αδυσώπητη πάλη, η οποία
εξελίχθηκε σε ολόκληρο το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και στις αρχές του
20ου.
Το δέκατο άρθρο του φιρμανιού περί της
Εξαρχίας, το οποίο επέκτεινε τη δικαιοδοσία του Βούλγαρου Έξαρχου σε περιοχές της Οθωμανικής επικράτειας,
όπου επικρατούσε μικτή πληθυσμιακή σύνθεση, και ουσιαστικά έδινε την αφορμή για
τη δημιουργία Βουλγαρικών πυρήνων και κοινοτήτων, ενέτεινε ιδιαίτερα τους
εθνικούς ανταγωνισμούς μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων στη Μακεδονία και στη Θράκη.