*Το άνω μέρος της πρώτης σελίδας της αναφοράς του προξενείου Ξάνθης
(Αρχείο Ιδρύματος Ελ. Βενιζέλου)
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Η Θράκη εντελώς αδικημένη από τις
σκοπιμότητες και τα συμφέροντα των μεγάλων, υποχρεώθηκε αν και είχε ελευθερωθεί
από τις ελληνικές δυνάμεις στο δεύτερο Βαλκανικό Πόλεμο, να υποστεί μια σκληρή
βουλγαρική κατοχή από τα τέλη του 1913 έως το 1919. Μια βάρβαρη κατοχή, που
άφησε πικρές αναμνήσεις.
Αυτό
ήταν το αποτέλεσμα της συνθήκης του Βουκουρεστίου, που συγκλήθηκε το 1913 και
τερμάτισε τον πόλεμο Ελλάδας- Βουλγαρίας, όταν ο ελληνικός στρατός, είχε την
δυνατότητα να φτάσει ακόμα και στη Σόφια… Δυστυχώς όμως, οι μεγάλοι επιδίκασαν
την Δυτική Θράκη αν και είχε ελευθερωθεί από τις ελληνικές δυνάμεις, στην
ηττημένη Βουλγαρία.
Η
βουλγαρική κατοχή συνοδεύτηκε με πρωτοφανείς ωμότητες εις βάρος του ελληνικού
πληθυσμού, που είχαν στόχο την αλλοίωση των δημογραφικών δεδομένων, την υπαγωγή
των ναών στην σχισματική εξαρχία και την εγκαθίδρυση βουλγαρικών σχολείων.
Εκείνη την εποχή επικράτησε στους Βουλγάρους πνεύμα ρεβανσιστικό και στόχευση εκβουλγαρισμού.
Υπολογίζεται ότι 250.000 Έλληνες
εγκατέλειψαν ακούσια τη Θράκη και οδηγήθηκαν στην προσφυγιά.