Το κυπριακό ενωτικό κίνημα, 1830-1955

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://www.kathimerini.gr/553976/article/epikairothta/ellada/to-kypriako-enwtiko-kinhma-1830-1955

*Οι Βρετανοί υψώνουν τη σημαία τους στη νέα κτήση την Κύπρο

Του κ. Πέτρου Παπαπολυβίου*

          Στη νεοελληνική πολιτική ιστορία η λέξη «ένωσις» ως αίτημα, πρωτοχρησιμοποιήθηκε στα Επτάνησα. Ακολούθησε η Κρήτη, η Κύπρος, η Σάμος, τα Δωδεκάνησα, κ.ά. Η ένωση, αντί της απελευθέρωσης, αφορά την αξίωση προσάρτησης στην ελληνική επικράτεια νησιών ή «αυτόνομων» περιοχών, όπως η Βόρειος Ήπειρος, στη δεκαετία του 1910.

          Μετά την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, το 1948, η λέξη «ένωση» ως πολιτικό αίτημα συναντιέται μόνο στην Κύπρο, τη μόνη ελληνική εθνική διεκδίκηση ύστερα από το 1950. Ο λοχαγός Charles Orr, αρχιγραμματέας της αποικιακής κυβέρνησης, έγραψε στο βιβλίο του για την Κύπρο (1918): «Υπάρχει μια ελληνική λέξη που εμφανίζεται ευρύτατα και χρησιμοποιείται με ιδιαίτερη έμφαση σε πολλά από τα κύρια άρθρα που δημοσιεύονται στις ελληνικές εφημερίδες που εκδίδονται στην Κύπρο. Σπανίως παραλείπεται από τις πολιτικές αγορεύσεις τις οποίες οι Ελληνες Κύπριοι αρέσκονται να εκφωνούν σε κάθε ευκαιρία: Ακούγεται στις ελληνικές ορθόδοξες εκκλησίες, στους λόγους που εκφωνούνται σε κάθε εθνική γιορτή. (...) Ακόμη συναντιέται σε κάθε ένα από τα πολλά υπομνήματα που υποβάλλονται από καιρού εις καιρόν από τους ηγέτες της ελληνικής κοινότητας στην Κύπρο, είτε στην τοπική είτε στην αυτοκρατορική κυβέρνηση. Η λέξη αυτή είναι η “ΕΝΩΣΙΣ”».