Από την Καθημερινή της Κυριακής
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_07/03/2010_393338
Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου,
που επιβλήθηκε από τον Γεώργιο Β΄
ήταν επιστέγασμα
σειράς πολιτικών «ανωμαλιών»
*Ο Μεταξάς κυρίαρχος πλέον δικτάτωρ
Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης
Ως στρατιωτικός ο Ιωάννης Μεταξάς διακρίθηκε από τις σπουδές του κιόλας στην Πολεμική Ακαδημία του Βερολίνου. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και στους Βαλκανικούς, ενώ από το 1903 είχε τοποθετηθεί στο τότε νεοσύστατο κατά τα ξένα πρότυπα Γενικό Επιτελείο Στρατού, συμβάλλοντας σημαντικά στην οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων. Από νωρίς συνδέθηκε φιλικά με τη βασιλική οικογένεια και όταν το 1910 ο Γεώργιος Α΄ διόρισε πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο Κρητικός τού προσέφερε τη θέση του πρώτου υπασπιστού του. Ετσι, ο Μεταξάς έγινε ο σύνδεσμος μεταξύ Βενιζέλου και ανακτόρων. Η ρήξη μεταξύ τους ήρθε το 1915, όταν ο Μεταξάς με την παραίτησή του μετέπεισε τον Κωνσταντίνο Α΄ ως προς την είσοδο της χώρας στον πόλεμο, στο πλευρό των συμμάχων. Ο Βενιζέλος δεν τον συγχώρεσε ποτέ και, το 1917, τον εξόρισε στην Κορσική από όπου γύρισε υστερα από την επιστροφή των βασιλικών στην εξουσία. Οταν στις 25 Μαρτίου 1921 οι Πρωτοπαπαδάκης, Θεοτόκης και Γούναρης του προσέφεραν τη θέση του αντιστρατήγου της Μικράς Ασίας, ο Μεταξάς αρνήθηκε. Από το 1914 είχε καταθέσει υπόμνημα στο ΓΕΣ, με το οποίο προεξοφλούσε την ήττα του ελληνικού στρατού σε περίπτωση επέμβασης στην Ιωνία. Στις 12 Οκτωβρίου 1922 ίδρυσε το κόμμα των Ελευθεροφρόνων. Μετά τη δικτατορία Πάγκαλου, κατά την οποία φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε, συμμετείχε στις εκλογές της 11ης Νοεμβρίου 1926. Κατέλαβε 51 έδρες και διορίστηκε υπουργός Συγκοινωνίας στην κυβέρνηση Ζαΐμη. Αργότερα υπηρέτησε και ως υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Τσαλδάρη. Ωστόσο, σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, οι Ελευθερόφρονες σημείωναν όλο και χειρότερες επιδόσεις. Οταν το 1936 κατέλαβαν επτά έδρες, όλα έδειχναν ότι η πολιτική σταδιοδρομία του Μεταξά έφτανε στο τέλος της. Ο Γεώργιος Β΄ όμως είχε διαφορετική άποψη.
*Ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Βασιλεύς Γεώργιος Β΄ συνέπλευσαν
Η υπονόμευση του κοινοβουλευτισμού
Της Μαρίνας Πετράκη*
Τα πολιτικά πάθη, αποτέλεσμα της μακροχρόνιας έχθρας βενιζελικών και αντιβενιζελικών, υπονόμευσαν και αποδυνάμωσαν τον κοινοβουλευτισμό και οδήγησαν σε πολιτικό αδιέξοδο. Τον Νοέμβριο του 1935, μετά τη διεξαγωγή «νόθου» δημοψηφίσματος, ο Γεώργιος Β΄ επανήλθε στον θρόνο της Ελλάδας.
Η παλινόρθωση της βασιλείας, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 1935, εγκαινίασε μια δραματική σειρά γεγονότων, που κατέληξαν στη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Μετά την επιστροφή του, ο Γεώργιος αποπέμπει τον Κονδύλη και αναθέτει τον σχηματισμό κυβέρνησης στον Κωνσταντίνο Δεμερτζή, ενώ την 26η Ιανουαρίου διεξάγονται άψογες εκλογές, που αναδεικνύουν ισοδύναμες τις δύο μεγάλες παρατάξεις, με ρυθμιστή το Παλλαϊκό Κόμμα (δεσπόζουσα δύναμη το ΚΚΕ). Οταν γίνεται γνωστή η μυστική συμφωνία (σύμφωνο Σοφούλη - Σκλάβαινα) μεταξύ των Φιλελευθέρων και του ΚΚΕ, προκαλούνται αναταράξεις στις ένοπλες δυνάμεις που δυσαρεστούν τον Γεώργιο, ο οποίος αποπέμπει τον Παπάγο από το Υπουργείο Στρατιωτικών και στη θέση του διορίζει τον Ιωάννη Μεταξά. Μετά τον θάνατο του Δεμερτζή, στις 13 Απριλίου, ο Μεταξάς αναλαμβάνει και τα καθήκοντα του πρωθυπουργού, ενώ στις 27 Απριλίου λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Στις 8 Μαΐου, κατά τη διάρκεια καπνεργατικών διαδηλώσεων, ξέσπασαν τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης που κατέληξαν στις πλέον βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα στους απεργούς και τη χωροφυλακή, στη διάρκεια των οποίων σκοτώθηκαν δώδεκα διαδηλωτές.
