ΠΟΜΑΚΟΙ: ΜΙΑ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

*Εχίνος, πομακικό κεφαλοχώρι στο νομό Ξάνθης

*Ο κίνδυνος αλλοτρίωσής τους

από την Τουρκία

Γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας, Αντιστράτηγος ε.α.

             Ένα από τα βασικά θέματα, που χαρακτηρίζουν την Ελληνική Θράκη, δηλαδή τους Νομούς Έβρου, Ροδόπης και Ξάνθης, είναι η διαμένουσα σε αυτή μουσουλμανική μειονότητα, η οποία συχνά αποτελεί αντικείμενο συζήτησης τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο.

            Στο άρθρο 45 της Συνθήκης της Λωζάννης [24 Ιουλίου 1923] ρητά αναφέρονται και αναγνωρίζονται μουσουλμανικές μειονότητες στην Ελληνική Θράκη, οι οποίες ανέκαθεν ήταν οι Πομάκοι, οι Αθίγγανοι [Ρομά] και οι τουρκογενείς. Δυστυχώς και με ευθύνη της πολιτείας, μετά την υπογραφή της Συνθήκης, ακολούθησαν διάφορα μορφωτικά πρωτόκολλα και πολλές συμφωνίες, με τις οποίες Πομάκοι, Αθίγγανοι και τουρκογενείς έγιναν μία μειονότητα, η γνωστή ως μουσουλμανική μειονότητα. Η Τουρκία αποκαλεί αυθαίρετα και παράνομα, κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάννης, την μειονότητα τουρκική, στο πλαίσιο της επεκτατικής πολιτικής της στη Βαλκανική Χερσόνησο.

            Το 1923 η μουσουλμανική μειονότητα της Ελληνικής Θράκης αριθμούσε 86.000 άτομα. Η τελευταία απογραφή του 2011 κατέγραψε 103.000 άτομα, ποσοστό 31 %  του συνολικού πληθυσμού της Ελληνικής Θράκης. Από τα άτομα αυτά το 50 %  είναι τουρκικής καταγωγής,35 % Πομάκοι και 15 %  Αθίγγανοι. Κάθε μία από τις κατηγορίες αυτές διατηρεί τη δική της γλώσσα και τις παραδόσεις της και για τον λόγο αυτό οι συντάκτες της Συνθήκης της Λωζάννης καθόρισαν μουσουλμανικές μειονότητες και όχι τουρκική. Στις Ευρωεκλογές του 2014,με ενεργό ανάμειξη του Τουρκικού Προξενείου Κομοτηνής, το Κόμμα Ισότητας Ελευθερίας και Φιλίας [Κ Ι Ε Φ] των τουρκόφωνων έλαβε 41,68 %  στο Νομό Ροδόπης και 25,87 %  στο Νομό Ξάνθης, ποσοστά που θα πρέπει να προβληματίσουν και να ανησυχήσουν την πολιτεία.

ΟΙ ΚΙΡΤΖΑΛΗΔΕΣ ΛΗΣΤΕΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

*Ο Σουλτάνος Σελήμ Γ΄αυτός που εξόντωσε τους Κιρτζαλήδες, στα δώματά του. Έργο του Κωνσταντίνου Κυζικινού (Kapıdaglı Konstantin), Μουσείο Τοπ Καπί.

*Ένα φαινόμενο που ταλαιπώρησε

τη Θράκη τον 18^ο και τον 19^ο αιώνα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

          Οι Κιρτζαλήδες, φαρμακερό αγκάθι στα πλευρά τους Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και φόβος και τρόμος του πληθυσμού, υπήρξαν αιμοβόροι μουσουλμάνοι ληστές, που για πολλά χρόνια τρομοκράτησαν και καταλήστεψαν σχεδόν το σύνολο της ενιαίας Θράκης.

          Οι ληστές αυτοί είχαν μια ιδιοτυπία. Δεν λήστευαν απλά μεμονωμένους ανθρώπους, αλλά εκστράτευαν ομαδικά και καταλάμβαναν χωριά και κωμοπόλεις, εγκαθίσταντο εκεί και απαιτούσαν τα λύτρα. Το φαινόμενό τους, δεν έχει μελετηθεί επαρκώς και σε βάθος. Διασώθηκαν αρκετά στοιχεία που δείχνουν ανάγλυφα τι ήταν αυτοί οι φοβεροί Κιρτζαλήδες ληστές.

          Βασικά οι Κιρτζαλήδες ληστές ήταν αρχικά Τούρκοι στρατιώτες, που συνήθως είχαν υπηρετήσει στον Οθωμανικό στρατό κατά τον 18^ο αιώνα. 
          

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ ΤΟΥ ΙΘ΄ ΑΙΩΝΑ

*Πομάκοι. Φωτό από το Blog Ε.Μ.ΠΡΟ.Σ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

*Ηρωικές αντιστάσεις των Πομάκων

*Άγνωστα στοιχεία

*Διεθνείς παρεμβάσεις

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

     Η ιστορία των εξεγέρσεων στη Θράκη, είναι εν πολλοίς αδιερεύνητη ιστορικά. Έχει πολλές δραματικές σελίδες από τις καταπιέσεις που υπέστη ο Χριστιανικός πληθυσμός της και οι Πομάκοι, από τους Τούρκους και από τους Βούλγαρους.

          Στην εποχή που εξετάζουμε δηλαδή τον ΙΘ΄ αιώνα, σημειώθηκαν εξεγέρσεις των Πομάκων, τόσο εναντίον των Τούρκων, όσο και εναντίον των Βουλγάρων.

          Η μεγαλύτερη ίσως εξέγερση σημειώθηκε την άνοιξη του 1878 και προκάλεσε την ανάμειξη ακόμα και των ξένων δυνάμεων και διεθνές ενδιαφέρον.