*Η προσπάθεια του Πανσλαβισμού
για έξοδο στο Αιγαίο.
*Αιματηρές ληστείες στη Θράκη.
*Το ολοκαύτωμα της Μαρώνειας.
*Η κάθοδος των Ρώσων το 1878.
*Ο Πέτκο στην Κρήτη.
Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
O Βοϊβόδα Πέτκο, ήταν Βούλγαρος εθνικιστής, που έδρασε στη Θράκη τον ΙΘ΄ αιώνα, με στόχο να κατοχυρώσει τις βλέψεις της πατρίδας του στα εδάφη της Θράκης, ώστε να αποκτηθεί η πολυπόθητη έξοδος στο Αιγαίο.
Η περίπτωση του Πέτκο, αποτελεί σήμερα ένα ιστορικό αίνιγμα, καθώς από μια πλευρά ιστοριογράφων, παρουσιάζεται ως επαναστάτης, ακόμα και ελευθερωτής, ενώ από τις προξενικές αναφορές της εποχής και από τα δημοσιεύματα του Τύπου , σκιαγραφείται και ως φοβερός λήσταρχος. Είναι γεγονός, ότι ο Πέτκο έκανε επιθέσεις εναντίον των Οθωμανών, αλλά από τη μελέτη διαφόρων στοιχείων προκύπτει, ότι δεν παρέλειπε να εξοντώνει και ελληνικά χωριά και μάλιστα σε περιοχές, στις οποίες απέβλεπε να κυριαρχήσει ο βουλγαρικός εθνικισμός, αλλοιώνοντας τη σύνθεση του πληθυσμού. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, είναι τα όσα υπέστησαν η Μαρώνεια και τα χωριά πέριξ της Αλεξανδρούπολης (τότε Δεδέαγατς).
Ίσως την εγκυρότερη απάντηση για τους σκοπούς και επιδιώξεις του Πέτκο, δίνει ο εκπαιδευτικός Ν. Γ. Χατζόπουλος, λίγα χρόνια μετά την έξαρση της δράσης του Βούλγαρου ληστή, αν δεχθούμε ότι ο Πέτκο είχε μόνο επαναστατικές ιδέες. Οι στόχοι του, ήταν ουσιαστικά, η ανατροπή του πληθυσμιακού καθεστώτος της περιοχής και η δημιουργία συμπαγών βουλγαρικών θυλάκων, έως τη θάλασσα του Θρακικού Πελάγους. Άλλωστε τα μέλη της οικογένειας των Καλογιάννωφ ή Καλογιάννογλου είχαν διακριθεί στο Δουάν Ασάρ (στη σημερινή δηλαδή Αισύμη του Έβρου) «επί βουλγαρισμώ» όπως επεσήμαινε ο Χατζόπουλος. Ο Πέτκο είχε γεννηθεί στο Δουάν Ασάρ και η πανίσχυρη οικογένειά του διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στις τοπικές υποθέσεις.
