Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Μαγκλίνης. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Μαγκλίνης. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 9 Ιουνίου 2022

«Είναι άραγε νωρίς για κοκτέιλ;»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

https://www.kathimerini.gr/culture/561883018/einai-arage-noris-gia-kokteil/

O νεαρός Χέμινγουεϊ ως ανταποκριτής της εφημερίδας Toronto Star στο Παρίσι. Τον Αύγουστο του ’22, όταν έπεσε η Σμύρνη, εκείνος αναχώρησε για Κωνσταντινούπολη και αργότερα βρέθηκε στην Αδριανούπολη. Η καταστροφή της Μικράς Ασίας τον σφράγισε ως ρεπόρτερ και πεζογράφο – ακόμα και ως ποιητή.
 

 


 

*Άγνωστο καυστικό ποίημα 

του Έρνεστ Χέμινγουεϊ

με θέμα τη Διάσκεψη της Λωζάννης, 

το 1923.

 

 

 

Το 1922 ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ είναι ένας 23χρονος ρεπόρτερ, ανταποκριτής της εφημερίδας Toronto Star στο Παρίσι. Όταν τον Αύγουστο του ’22 πέφτει η Σμύρνη, έρχεται η πληροφορία ότι οι Τούρκοι απειλούν να καταλάβουν την ουδέτερη ζώνη των Στενών του Βοσπόρου, από τη Μαύρη Θάλασσα στον βορρά έως τα Δαρδανέλλια στον νότο, την οποία φρουρούν οι Σύμμαχοι.

Αμέσως, ο Χέμινγουεϊ αναχωρεί για την Κωνσταντινούπολη. Η άφιξή του συμπίπτει με τη συνεχή άφιξη βρετανικών στρατευμάτων. Στο μεταξύ, οι φήμες για τουρκικές θηριωδίες στη Σμύρνη έχουν τρομοκρατήσει τους χριστιανούς που βρίσκονται στην πόλη. Ο Έλληνας διευθυντής του ξενοδοχείου στο οποίο διαμένει ο Χέμινγουεϊ λέει στον νεαρό δημοσιογράφο ότι θα προτιμούσε να πολεμήσει παρά να χάσει τη δουλειά του και την περιουσία του.

Στις 14 Οκτωβρίου, ο Χέμινγουεϊ καταλήγει στην Αδριανούπολη, όπου επικρατεί χαοτική κατάσταση.

Εκεί, θα περιγράψει από πρώτο χέρι το δράμα των Ελλήνων προσφύγων, οι οποίοι, ανακατεμένοι με Έλληνες στρατιώτες, εγκαταλείπουν την περιοχή κατευθυνόμενοι δυτικά. Κρατάει σημειώσεις παρότι ανεβάζει ξανά πυρετό από την ελονοσία. Παίρνει ασπιρίνες και κινίνα τα οποία συνοδεύει με θρακιώτικο κρασί, ώσπου, μην αντέχοντας άλλο, επιβιβάζεται στο Οριάν Εξπρές και τέσσερις ημέρες μετά επιστρέφει στο Παρίσι.

Πέμπτη 19 Απριλίου 2018

«Η ιστορία της CIA» και το... φιάσκο

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://www.kathimerini.gr/958828/article/politismos/vivlio/h-istoria-ths-cia-kai-to-fiasko

*Μάρτιος, 2006. Ο πρόεδρος Μπους στο αρχηγείο της CIA με τον διοικητή της Πόρτερ Γκος πίσω του, ο οποίος διαδέχθηκε τον αμφιλεγόμενο Τζορτζ Τένετ. Φωτογραφία από το βιβλίο.


*Η «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» προδημοσιεύει
αποκλειστικά αποσπάσματα ενός κεφαλαίου
που ενδιαφέρει τους Έλληνες αναγνώστες







Γράφει ο κ. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ



Όσοι δεν είναι ευάλωτοι στις θεωρίες συνωμοσίας (και έχουν διαβάσει ένα δυο σοβαρά βιβλία), έχουν αυτή την αίσθηση: ότι η περίφημη (ή διαβόητη) CIA δεν είναι ακριβώς ό,τι πιο επιτυχημένο υπάρχει σε κρατική μυστική υπηρεσία.
Το ογκώδες βιβλίο του Τιμ Γουάινερ «Η ιστορία της CIA», που θα κυκλοφορήσει στις 23 Απριλίου από τις εκδόσεις Γκοβόστη, έχει πολλά τέτοια παραδείγματα που μια στημένη δουλειά κατέληξε σε φιάσκο.
Όπως γράφει στον πρόλογο ο συγγραφέας, το βιβλίο «περιγράφει πώς η ισχυρότερη χώρα του δυτικού κόσμου δεν κατάφερε τελικά να δημιουργήσει μια αξιόλογη κατασκοπευτική υπηρεσία – μια αποτυχία που υπονομεύει ακόμη και σήμερα την εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών».
Το βιβλίο βασίζεται στην ανάγνωση πάνω από πενήντα χιλιάδων εγγράφων, κυρίως από τα αρχεία της CIA, του Λευκού Οίκου και του State Department· σε περισσότερες από δύο χιλιάδες προφορικές μαρτυρίες Αμερικανών πρακτόρων, στρατιωτών και διπλωματών και σε περισσότερες από τριακόσιες συνεντεύξεις από το 1987 αξιωματικών και βετεράνων της CIA,

Πέμπτη 23 Μαρτίου 2017

Εμπεριστατωμένη ματιά στην Ιστορία

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 
*Το βιβλίο του Τόμας Γκάλαντ




*Προδημοσιεύση
Από την «Νεότερη Ελλάδα»
του Τόμας Γκάλαντ


Γράφει ο κ. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ


 «Η ιστορία της Ελλάδας δεν είναι απλώς η ιστορία μιας μικρής χώρας που βρίσκεται ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση και στον παγκόσμιο Βορρά και Νότο, αλλά λειτουργεί ως μετωνυμία της έλευσης και της εξέλιξης της ίδιας της νεωτερικότητας, όπως ελπίζω ότι καταδεικνύεται μέσα από την ιστορία που αφηγείται το βιβλίο», γράφει στον πρόλογο για την ελληνική έκδοση ο Τόμας Γκάλαντ (Thomas W. Gallant), συγγραφέας της μελέτης «Νεότερη Ελλάδα».
Προϊόν πολύχρονης έρευνας, το βιβλίο αποτελεί συναρπαστική καταγραφή της ιστορίας της Ελλάδας από τις αρχές του 19ου αιώνα έως τις μέρες μας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναλύσεις του για την ελληνική διασπορά και τις σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ενώ κορυφαία είναι η διερεύνησή του για τη δημιουργία και την έννοια της ελληνικής εθνικής ταυτότητας και για τον ρόλο που διαδραμάτισε στις μετέπειτα εξελίξεις.

Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2016

Η Μάχη στον αέρα της Αθήνας, το 1941

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 
*Ο Ρόαλντ Νταλ


Γράφει ο κ. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ


«Λ​​​​ησμόνησες τον Ρόαλντ Νταλ», μου είπε τις προάλλες ο κύριος Γκρι. Πράγματι· πώς ξέχασα τον Νταλ, φέτος μάλιστα που κλείνουν εκατό χρόνια από τη γέννησή του; «Ξαναδιαβάζω αυτό τον χαρισματικό story-teller από την Αγγλία, κυρίως τα περίεργα, αλλόκοτα διηγήματά του, αυτά που ακροβατούν κάπου ανάμεσα στο παράδοξο και τον υπερφυσικό τρόμο».
Έχει δίκιο· ο Νταλ άφησε μερικά διαμάντια στο είδος. Αλλά εδώ θα μνημονεύσω κάτι διαφορετικό. Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Νταλ υπήρξε πιλότος καταδιωκτικών της RAF κατά τον Β΄ Παγκόσμιο, υπηρέτησε στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική (ήταν μάλιστα και «άσος»: είχε δηλαδή καταρρίψει τουλάχιστον πέντε εχθρικά αεροσκάφη σε αερομαχίες)- και για ένα διάστημα στην Ελλάδα ως μέλος του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος, τον «σκληρό Απρίλη» του 1941.

Σάββατο 15 Οκτωβρίου 2016

Ένας οδοντίατρος στη Μικρά Ασία

*Μικρασιατική Εκστρατεία: οδοντίατρος του Υγειονομικού Σώματος επεμβαίνει σε τοπικό ασθενή. Φωτογραφία από το βιβλίο.


Γράφει ο κ. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ


 «Η ιστορία έχει μεταφερθεί σε μένα κατά μεγάλο ποσοστό από τον ίδιο τον παππού, καθώς και από αφηγήσεις του πατέρα μου και της γιαγιάς μου. Αργότερα, έμαθαν και τα παιδιά μου την ιστορία», γράφει στον πρόλογο του βιβλίου του «Η μεγάλη διαδρομή. Αφιόν Καραχισάρ-Γουδή, η Οδοντιατρική, το ποδοκίνητο της 1ης Μεραρχίας και της εξορίας» ο Σπύρος Δουκουδάκης.
Πρόκειται για την ιστορία του παππού του, του οδοντιάτρου Αστέριου Δουκουδάκη (1889-1971), ο οποίος είχε την «τύχη» να βρεθεί στα πολεμικά μέτωπα της περιόδου 1918-1922, καθώς και σε ορισμένα της ταραγμένης δεκαετίας του ’40. Την πορεία του, διανθισμένη μέσα από έγγραφα και τεκμήρια, καταγράφει ο Σπ. Δουκουδάκης.
Παρουσιάζει ενδιαφέρον ότι οδοντίατρος είναι και ο συγγραφέας και εγγονός του Αστέριου Δουκουδάκη, γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίος ο υπότιτλος του βιβλίου περί της οδοντιατρικής και, κυρίως, περί του «ποδοκίνητου της 1ης Μεραρχίας».

Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2016

Η μυστική αποστολή του δεύτερου υποβρυχίου

*Γερμανική καρτ ποστάλ του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου με δύο υποβρύχια σε επίθεση. Σε ένα τέτοιου τύπου υποβρύχιο επιβιβάστηκαν οι «ορκισμένοι βασιλικοί» αξιωματικοί για να μεταβούν στην Ελλάδα από τη ναυτική βάση των Αυστρογερμανών Πόλα της Ίστριας, στον μυχό της Αδριατικής. Εντολή είχαν να μεταφέρουν μηνύματα του εκθρονισμένου βασιλιά Κωνσταντίνου στον γιο του βασιλιά Αλέξανδρο.




Άγνωστες μαρτυρίες
«βασιλικών αξιωματικών»
για ανατροπή Βενιζέλου





Παρουσιάζει ο κ. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ



Δύο άγνωστες μαρτυρίες που συνδέονται στενά μεταξύ τους περιλαμβάνει η έκδοση «Η υπόθεση του Δεύτερου Υποβρυχίου, 1918-1920. Ένα επεισόδιο της εποχής του Διχασμού», σε επιμέλεια του Δημητρίου Στ. Φεσσά.
Η πρώτη μαρτυρία έχει τον τίτλο «Χειρόγραφον Εφέδρου Υπολοχαγού Νικολάου Ποτηρόπουλου» και αποτελεί συνοπτική εξιστόρηση των αναμνήσεων που έγιναν ευρύτερα γνωστές ως «Υπόθεση του Δεύτερου Υποβρυχίου».
Η δεύτερη μαρτυρία ανήκει στον έφεδρο υπολοχαγό (πυροβολικού) Ηλία Κ. Παπακώστα. Ποτηρόπουλος και Παπακώστας είχαν συνυπηρετήσει σε κρίσιμες για τη χώρα στιγμές, από την αιχμαλωσία του Δ΄ Σώματος Στρατού στο Γκαίρλιτς της Γερμανίας έως τον Εθνικό Διχασμό.
Ποια είναι όμως η ξεχασμένη σήμερα υπόθεση του «δεύτερου υποβρυχίου»; Η «Κ» προδημοσιεύει χαρακτηριστικό απόσπασμα από τον πρόλογο του Δημ. Φεσσά, ο οποίος συμπληρώνει την έκδοση με κατατοπιστικές εισαγωγές, ιστορικά σημειώματα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Το βιβλίο «Η υπόθεση του Δεύτερου Υποβρυχίου» θα κυκλοφορήσει μέσα στις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Καπόν.

Πέμπτη 3 Μαρτίου 2016

Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε: Δύο ενδιαφέρουσες εκδόσεις, δύο παρουσιάσεις



*Τα δύο βιβλία για την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε



*Δύο εκδόσεις φέρνουν ξανά στην επικαιρότητα την εξιστόρηση μιας φημισμένης αντιστασιακής πράξης στην κατεχόμενη Κρήτη, για πρώτη φορά μέσα από την αφήγηση των ίδιων των πρωταγωνιστών της. Δύο παρουσιάσεις, σε εφημερίδες, δίνουν μια πρώτη ευκαιρία να γνωρίσουμε κατ’ αρχήν το περίφημο εγχείρημα της απαγωγής του στρατηγού Κράιπε στην Κρήτη.

Τρίτη 6 Ιανουαρίου 2015

Μια άλλου... τύπου ιστορία της Ελλάδος

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 
http://www.kathimerini.gr/797212/article/politismos/vivlio/mia-alloy-typoy-istoria-ths-ellados
*Ασκήσεις της ΙΙΙ Ορεινής Ταξιαρχίας στη Βόρεια Αφρική, την περίοδο 1941-1944. Γενικά Αρχεία του Κράτους.



ΙΩΑΝΝΗΣ Σ. ΠΑΠΑΦΛΩΡΑΤΟΣ
Η ιστορία του Ελληνικού Στρατού,
1833-1949,
Δύο τόμοι, σελ. 870 και σελ. 817
εκδ. Σάκκουλα



Γράφει ο κ. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ

          Το εμβληματικό έτος 1949, ολοκληρώνεται αυτή η μνημειώδης ιστορία του Ελληνικού Στρατού (Ε.Σ.) από τον καθηγητή και συγγραφέα Ιωάννη Σ. Παπαφλωράτο.
          Ουσιαστικά, με το δίτομο αυτό πόνημά του, ο κ. Παπαφλωράτος εξιστορεί με μια εντυπωσιακή σχολαστικότητα και λεπτομέρειες που ξαφνιάζουν, τη γένεση και την εξέλιξη του Ε.Σ., κυρίως όμως την εμπόλεμη περίοδό του, η οποία καλύπτει ολόκληρο το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, εκκινώντας από το «άτυχο» 1897 και καταλήγοντας στο Βίτσι και τον Γράμμο το 1949. Ως γνωστόν, με εξαίρεση τις πολεμικές επιχειρήσεις του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος στην Κορέα (1950-1953) και τις μάχες που δόθηκαν στην Κύπρο αργότερα, κατά το δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα, ευτυχώς, ο Ε.Σ. δεν χρειάστηκε να αναμειχθεί σε εκστρατείες και άλλες επιχειρήσεις.
          Επί των ανά χείρας τόμων τώρα, μπορεί να σφάλλω αλλά έχω την αίσθηση πως αυτή είναι η πρώτη φορά που μας παραδίδεται μια όσο το δυνατόν πιο πλήρης και, πάνω απ’ όλα, τεκμηριωμένη, νηφάλια ιστορική αφήγηση της πορείας και των περιπετειών του Ε.Σ., η οποία συμπίπτει, και διαπλέκεται συνεχώς, με τη γένεση και εξέλιξη, τις περιπέτειες που έζησε το νεώτερο ελληνικό κράτος, όπως αυτό προέκυψε μετά τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας κατά τη δεκαετία του 1820.

Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013

Άγνωστες πτυχές του Ναπολέοντα Ζέρβα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
*Το εξώφυλλο του νέου βιβλίου των εκδόσεων "Ωκεανίς"

*Προδημοσίευση
από το προσωπικό ημερολόγιο
του ηγέτη του ΕΔΕΣ


Του Ηλία Μαγκλίνη

          Λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία της ιστορικής μελέτης «Οι οπλαρχηγοί του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο, 1942-44» του Βαγγέλη Τζούκα (από τις εκδόσεις της Εστίας), μέσα σε αυτή την εβδομάδα, και για την ακρίβεια την ερχόμενη Πέμπτη, 19 του μηνός, στα βιβλιοπωλεία θα βρίσκεται μια νέα σχετική έκδοση: το «Ημερολόγιο του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα, 1942-1945», σε επιμέλεια του Δημήτρη Θάνα, εισαγωγή και σημειώσεις (επίσης) του Βαγγέλη Τζούκα. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.
          Δεν ήταν εύκολη υπόθεση η έκδοση του ημερολογίου του ηγέτη του ΕΔΕΣ. Όπως γράφει σε σημείωμά του ο Δημ. Θάνας, το εν λόγω ημερολόγιο «μέχρι σήμερα αποτελούσε έναν ακόμη “αστικό μύθο”: Σε διαφορετικά αρχεία σώζονται περισσότερα του ενός ημερολόγια Ζέρβα που αφορούν την περίοδο 1942-1945, οι εγγραφές των οποίων παρουσιάζουν ουσιώδεις διαφορές μεταξύ τους, με συνέπεια να έχουν διατυπωθεί ερωτήματα σχετικά με την ύπαρξη ή ακόμη και τη γνησιότητά του, ενώ συχνά έχει αγνοηθεί ή έχει αξιοποιηθεί ελάχιστα ως ιστοριογραφικό τεκμήριο».

Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2013

«Μνημονιακός» ο Λόρδος Βύρων;

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

*Ο λόρδος Βύρων στο πορτρέτο του Tomas Philips

*Η νέα μελέτη του καθηγητή 
Ρόντερικ Μπίτον ενώνει 
την Ελλάδα της Επανάστασης 
με εκείνη της κρίσης


Συνέντευξη στον Ηλία Μαγκλίνη

          Με τον Βρετανό καθηγητή Ρόντερικ Μπίτον είχαμε συναντηθεί τελευταία φορά τον Δεκέμβριο του 2010. Ο κάτοχος της έδρας Κοραή στο King’s College του Λονδίνου έγραφε τότε μια μελέτη για τη σχέση του Λόρδου Βύρωνα με την Ελλάδα της Επανάστασης.
          Τρία χρόνια αργότερα, το βιβλίο είναι γεγονός. Τίτλος του: Byron’s War: Romantic Rebellion, Greek Revolution (Oxford University Press, σελ. 338)- «Ο πόλεμος του Βύρωνα: Ρομαντική εξέγερση, Ελληνική Επανάσταση» (θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη).  
           Ξανασυναντήσαμε τον καθηγητή Μπίτον στην Αθήνα, όταν επισκέφθηκε τη χώρα μας με αφορμή εκδήλωση στην πρεσβεία της Μεγάλης Βρετανίας για την επιστροφή του περίφημου πορτρέτου του Βύρωνα, που είχε φιλοτεχνήσει ο Τόμας Φίλιπς.

Τετάρτη 19 Ιουνίου 2013

Η γέννηση της γενοκτονίας


*Ο Ραφαέλ Λέμκιν 


Του Ηλία Μαγκλίνη

          Γενοκτονία: εκ του «γένος» και «κτείνω» (σκοτώνω). Σύνθετη ελληνική λέξη για την οποία πολλή κουβέντα γίνεται τελευταία: το εβραϊκό Ολοκαύτωμα, η αναγνωρισμένη από την ελληνική Βουλή Γενοκτονία του Ποντιακού και Μικρασιατικού Ελληνισμού ή η Αρμενική Γενοκτονία και οι αντιδράσεις της Τουρκίας απέναντι σε ξένα Κοινοβούλια που την αναγνωρίζουν.         
          Αρνητές γενοκτονιών, νομοσχέδια που προβλέπουν την ποινικοποίηση της άρνησης μιας γενοκτονίας- έννοια απόλυτα συνυφασμένη με τον ταραγμένο 20ό αιώνα, η οποία μας ακολουθεί ακόμα. Πώς όμως και πότε ακριβώς προέκυψε ως όρος;
          Εδώ υπάρχει ένα μικρό παράδοξο. Παρότι ελληνικός όρος, δεν χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά, αλλά στα αγγλικά (genocide). Το 1944, στο βιβλίο «Η διοίκηση του Άξονα στην κατεχόμενη Ευρώπη», ο Αμερικανός νομικός Ραφαέλ Λέμκιν χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον νεολογισμό «γενοκτονία» ανατρέχοντας για τη δημιουργία του στην ελληνική γλώσσα. (Είχε προτείνει και έναν εναλλακτικό όρο, αντλημένο επίσης από την ελληνική γλώσσα: «εθνοκτονία».) Ήδη από το 1933, σε ένα διεθνές συνέδριο, ο Λέμκιν είχε προτείνει τη θέσπιση διεθνούς συνθήκης που θα προέβλεπε την τιμωρία κάθε είδους επιθέσεων εις βάρος εθνικών, θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων.

Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2013

Είναι καιρός να λύσουμε τα τραύματα του Εμφυλίου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_20/01/2013_508284

*Προκήρυξη της ΟΠΛΑ.


*Δύο εκπρόσωποι της νέας γενιάς ιστορικών
προσεγγίζουν την κρίσιμη δεκαετία του ’40

Του Ηλία Μαγκλίνη

          Ανήκουν και οι δύο σε μια νέα γενιά ιστορικών. Ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης είναι γεννημένος το 1970, ο Ιάσονας Χανδρινός το 1984. Και οι δύο όμως ασχολούνται με την ιστορία της ταραγμένης δεκαετίας του ’40.
          Ο πρώτος εξέδωσε πρόσφατα το βιβλίο «Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα» (εκδ. Αλεξάνδρεια), που εστιάζει στο εαμικό κίνημα των ανατολικών συνοικιών της Αθήνας και είναι αποτέλεσμα διδακτορικής έρευνας. Ο δεύτερος υπογράφει «Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα, 1942-1944» (εκδ. Θεμέλιο), προϊόν μεταπτυχιακής μελέτης που ερευνά ένα αποσιωπημένο για την Αριστερά θέμα: τη δράση των εκτελεστών της ΟΠΛΑ, του λεγόμενου «σιδερένιου βραχίονα» του ΚΚΕ.

Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009

Η ιστορία των όπλων στην Ελλάδα της Επανάστασης




Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_13/12/2009_382901 


Προδημοσίευση από το βιβλίο 
του Ρόμπερτ Eλγκουντ, που θεωρείται αυθεντία στα όπλα και τον οπλισμό 
του ισλαμικού κόσμου





* Όπλα της Επανάστασης του 1821, εκτεθειμένα στο Μουσείο Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα στο Μέτσοβο



Tου Ηλία Μαγκλίνη

«Το βαλκανικό όπλο σε σχήμα «Τ», γνωστό ως arnautka, κατασκευαζόταν ορισμένες φορές στην Brescia, ενώ μεγάλες ποσότητες σίγουρα κατασκευάζονταν στο Σεράγεβο και τα κεντρικά Βαλκάνια. Στη βόρεια Βαλκανική πιθανώς το αποκαλούσαν tancica ή karanfilka, ενώ οι Ελληνες ίσως τα ονόμαζαν λαζαρίνα ή καριοφίλι». Για το θρυλικό καριοφίλι όλα σχεδόν τα Ελληνόπουλα είχαν ακούσει ήδη από τα χρόνια του δημοτικού. Στο εξαιρετικά φροντισμένο, ως αισθητική αλλά και ως περιεχόμενο, λεύκωμα «Τα όπλα της Ελλάδας και των βαλκανικών γειτόνων της κατά την οθωμανική περίοδο» του δρος Ρόμπερτ Ελγκουντ (Robert Elgood), το καριοφίλι ή το επίσης περίφημο γιαταγάνι, είναι μόνον δύο από τα όπλα της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου για τα οποία μπορεί κανείς να πληροφορηθεί σχεδόν τα πάντα.
Οι τεχνικές λεπτομέρειες είναι μόνον μια πτυχή του έργου αυτού, το ουσιαστικότερο είναι το ιστορικό, εθνογραφικό, πολιτισμικό, ακόμα και ανεκδοτολογικό, υπόβαθρο πίσω από την ιστορία αυτών των όπλων, τα οποία, σημειωτέον, εμφανίστηκαν σε μια εποχή με μεγάλες ανακατατάξεις και ανατροπές και σε μια περιοχή, τα Βαλκάνια, που διόλου τυχαία, χαρακτηρίστηκε «μπαρουταποθήκη της Ευρώπης».



Συναρπαστική ιστορία
Ο συγγραφέας του βιβλίου είναι αυθεντία στα όπλα και τον οπλισμό του ισλαμικού κόσμου και κατείχε τη θέση του Ειδικού στα Οπλα της Ανατολής στο Sotheby's. Η ιστορία που καταγράφει είναι πλούσια και συναρπαστική, ενώ υποστηρίζεται και από 500 και πλέον έγχρωμες εικόνες.
Οπως αναφέρει σε προλογικό του σημείωμα ο Ιωάννης Κ. Μαζαράκης-Αινιάν, γενικός γραμματέας της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, μεγάλος αριθμός των όπλων που αναφέρονται στην ανά χείρας έκδοση προέρχονται από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το οποίο, ιδρυθέν το 1882, διαθέτει σήμερα μία από τις σημαντικότερες συλλογές όπλων του Αγώνα.
Επίσης, πολύ σημαντικό ρόλο στην πραγματοποίηση της έκδοσης έπαιξε το Ιδρυμα Στεφανή. Οπως γράφουν στον πρόλογό τους οι Γιάννης και Βασίλης Στεφανής, «Αν [όμως] το εκκρεμές της Ιστορίας μπορεί να ισορροπήσει, τα όπλα της περιόδου παρουσιάζουν τις δικές τους δυσκολίες ταυτότητας. Είναι τελικά προϊόντα όχι μιας μαζικής βιομηχανικής παραγωγής, αλλά συναρμολόγησης διαφόρων μερών, διακοσμημένων ανάλογα με τη βούληση του ιδιοκτήτη, και δεν αποκαλύπτουν μοναδική προέλευση ή καταγωγή». Οπως σημειώνουν, η έρευνα του δρος Ελγκουντ ήταν μια «δεκαετή κοπιαστική περιπέτεια».
Τα «Οπλα της Ελλάδας» θα κυκλοφορήσουν σε λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Polaris. Τη μετάφραση υπογράφουν οι Δάφνη Δημητριάδη και Ειρήνη Σκουζού και την επιστημονική θεώρηση ο Ιωάννης Μαζαράκης-Αινιάν.
Σήμερα η «Κ» προδημοσιεύει αποσπάσματα από το βιβλίο.



Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος
Μόνον οι Ελληνες στα Βαλκάνια διεκδικούσαν πάντοτε με υπερηφάνεια την ευρωπαϊκότητά τους. Συνεπώς, δεν προκαλεί έκπληξη ότι τον 19ο αιώνα απέκτησαν πολλά όπλα από το εξωτερικό, όπως ακριβώς αναζήτησαν και τους βασιλείς τους στις ίδιες χώρες. Πέρα από την απόκτηση όπλων μέσω εμπορίου, λαθρεμπορίου ή δωρεών, μεγάλος αριθμός ήρθε στην κατοχή των εξεγερμένων ως λεία από τον εχθρό, που ήταν ο παραδοσιακός τρόπος με τον οποίο εξοπλιζόταν ένας επαναστατημένος λαός. Ενας ηττημένος στρατός συνήθιζε να παρατά τα όπλα του στο πεδίο της μάχης, και στα Βαλκάνια τα όπλα άλλαζαν συχνά χέρια. Κατά τη διάρκεια πολεμικών συρράξεων στα Βαλκάνια, η οπισθοχώρηση δεν θεωρούνταν ντροπή, καθώς πολλοί στρατιώτες ήταν μισθοφόροι. Συνήθως οι οθωμανικοί στρατοί υπερτερούσαν κατά πολύ των εχθρών τους και όσους συλλάμβαναν τους ανασκολόπιζαν ή τους έγδερναν ζωντανούς. Για τον Οδυσσέα Ανδρούτσο (1788/9-1825), που λέγεται ότι μπορούσε να πηδήξει πάνω από 7 όρθια άλογα στη σειρά, αναφέρουν επίσης πως όταν ηττήθηκε από τους Τούρκους, έτρεξε απόσταση 44 χιλιομέτρων στα βουνά, δίχως να πάρει ανάσα.
Τα όπλα αυτά ήταν ιδιαίτερα αγαπητά και επισημαίνονταν με διακριτικά των ιδιοκτητών τους, συνήθως μέσω της προσθήκης περίτεχνης αργυρής διακόσμησης. Σε αυτή την παραδοσιακή τέχνη, οι Ελληνες τεχνίτες διέπρεψαν σε όλα τα Βαλκάνια. Στην Αλβανία και την Ελλάδα οι σπάθες και τα όπλα θεωρούνταν ότι είχαν θηλυκή υπόσταση και τους έδιναν γυναικεία ονόματα. Το διάσημο ασημένιο σπαθί του Οδυσσέα Ανδρούτσου λεγόταν «Ασήμω». Ο Θεόδωρος Γρίβας ονόμαζε το όπλο του «Θοδωρούλα», το υποκοριστικό της θηλυκής εκδοχής του ονόματός του. Η Θοδωρούλα μεγάλωσε πλέον και κατοικεί σοβαρή στο Μουσείο Αβέρωφ στο Μέτσοβο, έχοντας διατηρήσει την ομορφιά της. Πριν από την έναρξη της μάχης, οι ιδιοκτήτες έδιναν υποσχέσεις στα όπλα τους, εάν τους προστάτευαν: «Περήφανο όπλο μου, παινεμένο μου σπαθί,/ πόσες φορές μου έσωσες τη ζωή, βοήθα με και τώρα/ και θα σε σκεπάσω με χρυσό και θα σε σκεπάσω με ασήμι...»



«Ο ζωηρός, ευκίνητος Ελληνας»
Η ιστορία και η κοινωνική ανθρωπολογία των Βαλκανίων δεν είναι πολύ γνωστές σήμερα, ιδιαίτερα της Αλβανίας, την οποία ο ιστορικός του 18ου αιώνα Edward Gibbon περιέγραψε ως «μια χώρα που φαίνεται από την Ιταλία, αλλά είναι λιγότερο γνωστή και από το εσωτερικό της Αμερικής». Αυτό ισχύει μέχρι σήμερα. Τα οθωμανικά Βαλκάνια ήταν ένας κοσμοπολίτικος τόπος. Ο Βύρων το εκφράζει αυτό στην περιγραφή του για την Ηπειρο, στο «Προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ»: «Ο αγριωπός Αλβανός αναγνωρίζεται από την κοντή περισκελίδα του,/ τον κεφαλόδεσμο γύρω από την κεφαλή,/ το πολυτελές όπλο και τα χρυσοΰφαντα ενδύματα. Ο Μακεδόνας από το ερυθρό επωμίδιο. Ο Δελής από τον τρομερό πίλο και την κυρτή σπάθα. Ο Ελληνας από τη ζωηρότητα και την ευκινησία του./ Και ο ευνουχισμένος γιος της Νουβίας από το μελαψό χρώμα./ Ο γενειοφόρος Τούρκος, που σπάνια καταδέχεται να μιλήσει,/ κυρίαρχος όλων, πολύ ισχυρός για να είναι πράος. Ολοι αναμειγνύονται εντυπωσιακά...».

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...