Σάββατο 24 Μαρτίου 2018

Οι τελευταίες ώρες της ελληνικής Αδριανούπολης

*Η Αδριανούπολη σε γκραβούρα του 1829





Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης



                Οι τελευταίες ώρες που έζησε ο Ελληνισμός της Αδριανούπολης το 1922, ήταν άκρως δραματικές. Η πόλη στην οποία ο Ελληνισμός άνθισε για χιλιάδες χρόνια, η πόλη με τα περίφημα ελληνικά εκπαιδευτήρια, η πόλη με τους μεγάλους εμπόρους, παραδόθηκε στους Τούρκους, που την πήραν χωρίς να πολεμήσουν καθόλου στην Ανατολική Θράκη.
                Η απόφαση για την εκκένωση της Θράκης πάρθηκε από τους Συμμάχους στις 9 Σεπτεμβρίου 1922 μετά από θυελλώδεις συσκέψεις τριών ημερών στο Παρίσι, μεταξύ του Γάλλου πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών Πουανκαρέ  του Άγγλου υπουργού εξωτερικών Λόρδου Κώρζον και του Ιταλού υπουργού Εξωτερικών κόμη Κάρλο Σφόρτσα. Τις μέρες εκείνες δεν υπήρχε κυβέρνηση στην Αθήνα ικανή να αντιδράσει, ενώ στο στράτευμα επωάζονταν η επανάσταση των Γονατά- Πλαστήρα. Η Μικρά Ασία, είχε αρχίζει να ζει το δικό της δράμα. Η διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών των τριών συμμάχων κρατών με το ανακοινωθέν της έβαζε προκαταβολικά την ταφόπλακα στην υπόθεση της Ανατολικής Θράκης, με την ελεεινή μεταξύ άλλων διατύπωση:
                «Αι τρεις Σύμμαχοι Κυβερνήσεις δράττονται της παρούσης ευκαιρίας όπως δηλώσουν, ότι λαμβάνουν υπό ευμενή άποψιν ΤΗΝ ΕΠΙΘΥΜΙΑΝ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΝΑ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ, συμπεριλαμβανομένης της Αδριανουπόλεως».
*Η Έλεν Λεν παρατηρεί τους νεκρούς της μάχης του Κιλκίς, στους Βαλκανικούς Πολέμους (φωτογραφία από την "Ιλλουστρασιόν")



Η Ελένη Λεν στην Αδριανούπολη


                Για όσους έμεναν ακόμα στην Αδριανούπολη η ζωή ήταν ένα μαρτύριο. Οι δρόμοι είχαν ερημώσει. Τα σπίτια ήταν κατάκλειστα.
                Στις 16 Οκτωβρίου 1922, ήταν Κυριακή, μια τολμηρή ελληνίδα δημοσιογράφος, που «είχε φάει με το κουτάλι» τους πολέμους της εποχής της, βρέθηκε στην Αδριανούπολη ως πολεμική ανταποκρίτρια, απεσταλμένη του «Φιγκαρό», του «Γκολουάρ» και της «Ιλλουστρασιόν» η Έλεν Βιτιβίλια Λεν, με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη (για τη δράση της βλέπετε στη θέση https://sitalkisking.blogspot.gr/2016/08/blog-post_14.html ). Με όπλο της μια φωτογραφική μηχανή, εξοπλισμένη με ψυχικό σθένος, υπομονή, αντοχή και μαχητικότητα, διέτρεχε τους τόπους των συγκρούσεων και απαθανάτιζε τα γεγονότα επί σειρά ετών.
                Συνοδευόμενη από τον Έλληνα δημοσιογράφο Διονύσιο Ματαράγκα, πήγαν κατευθείαν στη Μητρόπολη όπου συνάντησαν τον μητροπολίτη Πολύκαρπο (κατά κόσμο Βαρβάκη).
                Η Λεν είχε μείνει έκπληκτη από την αδειανή πόλη. Δεν πίστευε στα μάτια της ότι περίλαμπρα και μεγαλοπρεπή οικήματα, αληθινά παλάτια, είχαν εγκαταλειφθεί και παρέμεναν έρημα. Περπατώντας στους έρημους δρόμους έλεγε και ξανάλεγε:
-«Καλέ, κόσμος δεν υπάρχει πουθενά;» και πράγματι η πόλη είχε αδειάσει.
 Όλοι έφευγαν σπεύδοντας να περάσουν τον ποταμό Έβρο και να βρεθούν στη δυτική του όχθη που παρέμεινε ελληνική. Αληθινός ξεριζωμός…
                Ο ηρωικός μητροπολίτης, που τόσα και τόσα είχε αντιμετωπίσει στην μαρτυρική θητεία του, που συνόδευε αυτούς τους επισκέπτες, δεν μιλούσε. Άφηνε την Λεν- που μόλις πριν πέντε μέρες είχε καταφθάσει από το Παρίσι- να σχηματίσει μόνη της εικόνα της κατάστασης. Δεν ήθελε ο πόνος της ψυχής του να επηρεάσει την Ελληνογαλλίδα δημοσιογράφο. Ούτε ήθελε να δείξει λιγοψυχία. Όμως ο Ματαράγκας παρατήρησε ότι στην διαδρομή προς τη Μητρόπολη, τα μάτια της Λεν, είχαν αρχίσει να βουρκώνουν.
                Στους δρόμους ήταν αφημένες οι κοπριές των ζώων, και τα καλαμποκόφυλλα που έτρωγαν τα μεγάλα ζώα, τα οποία έσερναν τα βοϊδάμαξα με τους Χριστιανούς, οι οποίοι  ξεριζώνονταν άδικα από τις πατρίδες τους. Σόμπες πεταμένες και ξεχαρβαλωμένα έπιπλα στους δρόμους. Και στα δέντρα ακούγονταν μόνο οι δεκαοχτούρες με το μονότονο απαισιόδοξο τραγούδι τους!
*Η Λεν σε φωτογραφία του 1912

                Όταν έφτασαν στη Μητρόπολη της Αδριανούπολης, είδαν απόλυτη ερημιά. Σπασμένα σανίδια, πεταμένα έξω, κλαριά και άλλα άχρηστα υλικά ήταν στοιβαγμένα.
                Μπήκαν οι επισκέπτες στον ναό. Τα κεριά της εκκλησίας μαζεμένα κατάχαμα. Τα παγκάρια στη θέση τους χωρίς επιτρόπους. Ο καντηλανάφτης μόλις είδε το δεσπότη έτρεξε να ασπασθεί τη δεξιά του και στη συνέχεια εξακολούθησε να κατεβάζει εικόνες, αφιερώματα και άλλα πολύτιμα αντικείμενα και να τα συσσωρεύει.
                Οι επισκέπτες έκαναν το σταυρό τους μπαίνοντας στην εκκλησία, αλλά παρατήρησαν ότι ο Πολύκαρπος, είχε αρχίσει να βουρκώνει. Δεν μιλούσε καθόλου. Η Λεν ρωτούσε συνεχώς το Ματαράγκα, ζητώντας διάφορες πληροφορίες. Κοίταζε γύρω της και θαύμαζε το πανέμορφο σκαλιστό βημόθυρο, τον δεσποτικό θρόνο, τον άμβωνα και άλλα σημεία του ναού. Το ξυλόγλυπτο βημόθυρο προσέλκυσε την προσοχή της.
                -Πρέπει να σωθούν αυτά Σεβασμιώτατε.
                Ο Πολύκαρπος κούνησε λυπημένος το κεφάλι του. Τι μπορούσε να κάνει πλέον αυτός; Μέσα στις συνθήκες εκείνες δεν ήταν εφικτό να ξηλωθούν και να μεταφερθούν.  Όταν η πολιτισμένη και συμμαχική Ευρώπη, με τη συνθήκη των Μουδανιών, επέτρεπε στους Τούρκους να πάρουν την Ανατολική Θράκη, εκδιώκοντας τους Έλληνες…
                Οι επισκέπτες σταυροκοπήθηκαν για τελευταία φορά και βγήκαν έξω συνάντησαν την νεκροφόρα της εκκλησίας. Δραματικός συμβολισμός. Η Ανατολική Θράκη είχε ενταφιασθεί, όπως είχε επισημάνει και ο Τύπος.
*Ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Πολύκαρπος Βαρβάκης



Η τελευταία λειτουργία στη Μητρόπολη


                Ελάχιστες μέρες πριν, είχε γίνει η τελευταία λειτουργία στο μητροπολιτικό ναό της Αδριανούπολης, χοροστατούντος του μητροπολίτη Πολύκαρπου, ο οποίος μίλησε στο εκκλησίασμα.
Οι πάντες ήταν δακρυσμένοι. Ο Πολύκαρπος διακοπτόμενος από τους δικούς του λυγμούς, δεν παρέλειψε να αναθεματίσει τους υπεύθυνους τέως κυβερνήτες, ενώ το πλήθος ξέσπασε σε κατάρες κατά των υπευθύνων. Καταλήγοντας συνιστά ευψυχία, θάρρος, πίστη στο Θεό και ακράδαντη ελπίδα ότι το Ελληνικό Έθνος, το οποίο είδε τόσες θύελλες και καταποντισμούς θα ανακάμψει «και ως ο άλλος θρυλικός φοίνιξ ανέθαλεν εκ της τέφρας του, ούτω πάλιν δεν θα παρέλθη καιρός, οπότε θα ανακτήση την αίγλην του και πάντες όσοι σήμερον εκπατρίζονται και εγκαταλείπουν τα οστά των προγόνων των, θα επιστρέψουν εις την πάτριον Θρακικήν γην, ήτις έχει ποτισθεί με άφθονον αίμα των τέκνων της» . Όλοι έφευγαν, αλλά με την ελπίδα ότι θα επιστρέψουν σύντομα. Αλλοίμονο όμως…
                Δημοσιογράφοι που παρέστησαν τηλεγραφούσαν στις εφημερίδες τους «Λυγμοί και θρήνοι διέκοπτον τον εμπνευσμένον λόγον του Μητροπολίτου, του οποίου οι οφθαλμοί ήσαν πλήρεις δακρύων». Κατόπιν ο δεσπότης παρέδωσε τα κλειδιά των ιερών ναών και των εκπαιδευτηρίων στη διασυμμαχική επιτροπή και όρισε έδρα της Μητρόπολης το Κάραγατς, που η τύχη του δεν είχε κριθεί ακόμα.
*Ο δημοσιογράφος Πέτρος Ξ. Λεβαντής


Και άλλοι επισκέπτες στην Πολύκαρπο


                Ο Πέτρος Ξ. Λεβαντής, διευθυντής της εφημερίδας «Μακεδονία» που στα μέσα Οκτωβρίου 1922 βρέθηκε στην Ανατολική Θράκη, έγραφε: «Η δημοσία οδός Αδριανουπόλεως μέχρι των 40 Εκκλησιών είναι υπερπλήρης θλιβερών καραβανίων, καθιστώντων αδύνατον πάσαν κίνησιν μέχρι του βαθμού ώστε εγένετο ανάγκη να διατρέξω την οδόν ταύτην επί αυτοκινήτου εις οκτώ ολοκλήρους ώρας. Αληθινός τόπος κλαυθμώνος κατέστη η τεραστία αύτη οδός απ’ άκρου εις άκρον».
                Όμως αργά τη νύχτα γύρω στις 2 η ώρα, ο Λεβαντής μαζί με τον βουλευτή Έβρου Αλέξανδρο Παπαθανάση και τον αεροπόρο υπολοχαγό Θεμελή, που πρώτος έφερε στην Αδριανούπολη το μήνυμα της Επανάστασης των Γονατά- Πλαστήρα, κατευθύνονται στη Μητρόπολη. Χτυπάνε την πόρτα. Ανοίγει ο αρχιδιάκονος Μακαρώνης, που τους οδηγεί στην μεγάλη αίθουσα, η οποία είχε γεμίσει από τον καπνό των τσιγάρων. Μέσα βημάτιζε πάνω- κάτω ο Πολύκαρπος. Στα ωχρά μάγουλά του έτρεχαν δάκρυα. «Ποτέ δεν είδα- έγραψε αργότερα ο Λεβαντής- πόνο, τόσο ζωντανό, σαν τον πόνο, πού ήτανε αποτυπωμένος στο πρόσωπο του σεβάσμιου Πολυκάρπου. Η σμίλη ενός ζωγράφου θα δημιουργούσε ένα αληθινό αριστούργημα πόνου ζωντανού, με την αναπαράσταση του Πολυκάρπου, όπως τον είδα χτες τη νύχτα, δίπλα σε μια σκηνή που να εμφανίζη την Ραχήλ- Εκκλησία, που κλαίει τα προδομένα παιδιά της…».
                Ο Λεβαντής έφυγε και στα αυτιά του βούιζε η αργή φωνή του σεβάσμιου ιεράρχη: «Ανάθεμα στους υπαίτιους»!
*Ο Γεώργιος Κονδύλης σε φωτογραφία του 1922


Ακόμα τα ίδια ζητάει η Τουρκία!


                Στις 24 Οκτωβρίου στην εφημερίδα «Πατρίς» των Αθηνών δημοσιεύεται η ημερήσια διαταγή του συνταγματάρχη Γεωργίου Κονδύλη που διοικούσε μια Μεραρχία στην περιοχή της Αδριανούπολης. Ο παρορμητικός Κονδύλης υπογραμμίζει:
                «Ας μην πλανάται πλέον η ευπιστία της Ελληνικής Φυλής και ας μη πιστεύη ότι είναι δυνατόν η Τουρκία του Μουσταφά Κεμάλ η υβριστικόν το βλέμμα και απειλητικήν την χείρα υψώνουσα κατά αυτών των Μεγάλων Δυνάμεων της Δύσεως να αρκεσθή εις τας σημαρινάς παραχωρήσεις και δεν θα ζητήσει να επεκταθεί προς Θεσσαλονίκην και Αλιάκμονα και προς όλας τας διευθύνσεις όπου υπάρχει και είς ακόμη Μουσουλμάνος». (σ.σ. πόσο αυτή διαπίστωση για την Τουρκία, φαντάζει σαν να είναι σημερινή…. Τίποτα δεν άλλαξε…).
*Εικόνα από τη δραματική εκκένωση της Αδριανούπολης το 1922



Η παράδοση της Αδριανούπολης


                Η Αδριανούπολη είχα αδειάσει από Έλληνες όπως και η υπόλοιπη Ανατολική Θράκη. Πριν έρθουν οι Τούρκοι είχαν εγκατασταθεί συμμαχικά στρατεύματα. Η επίσημη παράδοση της πόλης και η υπογραφή των σχετικών πρωτοκόλλων είχε κανονισθεί για τις 6 Νοεμβρίου 1922. Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα παρέδιδαν την πόλη στο Γάλλο συνταγματάρχη Ντουκάς. Η ψυχική οδύνη στα πρόσωπα των Ελλήνων υπαλλήλων ήταν καταφανής.  Ήθελαν δεν ήθελαν, ετοίμασαν τα πρωτόκολλα καταγράφοντας κτίρια, έπιπλα, όργανα και άλλες εγκαταστάσεις, Υπέγραφε πρώτος ο παραδίδων… Όλοι με τρεμάμενα χέρια έβαζαν την υπογραφή τους. Ένας υπάλληλος την ώρα που βουτούσε την πέννα του στο μελάνι, ψιθύρισε: «Τη στιγμή αυτή διαπράττω την μεγαλύτερη ατιμία. Αυτό θα είναι αίσχος για την οικογένειά μου». Ένας άλλος υπάλληλος εμφανώς συγκινημένος μουρμούρισε: «Ούτε εγώ, δεν αναγνωρίζω, αν είναι δική μου η υπογραφή που έβαλα».
                Οι Γάλλοι εντεταλμένοι παραλάμβαναν με λεπτομέρειες, όσα περιλάμβαναν τα πρωτόκολλα. Ειδικά τα της δημόσια υγείας παρέλαβε ο επίατρος Κρος, σε ένα μικρότερο οίκημα κοντά στο Δημαρχείο.
                Όταν ο Γάλλος στρατιωτικός γιατρός μπήκε μέσα και είδε όλα τα όργανα στη θέση τους, ρώτησε τον Έλληνα εντεταλμένο Σωκρατίδη:
                -Όλα αυτά θα τα παραδώσετε;
                -Ναι γιατρέ μου.
                -Εγώ εάν ήμουν στη θέση σας δεν θα παρέδιδα τίποτα. Θα τα έπαιρνα μαζί μου.
                Ο Σωκρατίδης, συνέχισε να διαβάζει το πρωτόκολλο και να δείχνει τα όργανα. Κάποια στιγμή έφτασαν και στον απολυμαντικό κλίβανο. Ο Τούρκος κλιβανιστής, που τον χειρίζονταν επί Ελληνικής Διοικήσεως ήταν παρών στην παράδοση. Μόλις είδε την παράδοση του κλιβάνου άρχισε να κλαίει. Ο Γάλλος τον ρώτησε γιατί κλαίει και πρόσθεσε με λύπη, γιατί έτσι κυκλοφορούσε τότε:
                -Τον κακόμοιρο!   Θα τον σφάξουν οι Κεμαλικοί, όταν μπουν μέσα στην πόλη.
                Ο Κρος ρωτήθηκε από τον Σωκρατίδη, πού στηρίζει αυτά που είπε και ο Γάλλος απάντησε:
                -Δυστυχώς αυτήν την απόφαση έχουν οι Κεμαλικοί. Όσοι Τούρκοι υπηρέτησαν την ελληνική διοίκηση θα σφαγούν!
                Ήδη ο «Φιγκαρό» ειχε γράψει στο Παρίσι, ότι ήδη οι αντιτιθέμενοι πολιτικά στον Μουσταφά Κεμάλ, είχαν αρχίσει να δεινοπαθούν, ενώ ορισμένοι κρεμάστηκαν, όπως ο Μουφτής Σαράντα Εκκλησιών, στην πλατεία της πόλης. Το ίδιο θάνατο είχε και ο Μουφτής Ανακτορίου (Σαράι). Άλλοι Μουφτήδες, που δεν πρόλαβαν να φύγουν συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν.
                Η παράδοση των ιατρικών εργαλείων και οργάνων προχώρησε κανονικά. Όταν κόντευε να ολοκληρωθεί εμφανίσθηκε ο Τούρκος δήμαρχος της Αδριανούπολης και ζήτησε από τον Σωκρατίδη να του παραδώσει το κτίριο της δημόσιας υγείας, γιατί ήθελε να φιλοξενήσει μερικούς Τούρκους επίσημους. Ο Σωκρατίδης τον παρέπεμψε στο Γάλλο. Ο Τούρκος είπε στον Κρος, ότι ήθελε το κτίριο αμέσως και ο Γάλλος αγέρωχα του απάντησε:
                -Πήγαινε στο διάβολο απ’ εδώ!
                Όταν τελείωσε η παράδοση ο Σωκρατίδης έμαθε από άλλους Γάλλους ότι ο Κρος ήταν πολύ φιλέλληνας και οι συνάδελφοί του, του είχαν δώσει το παρατσούκλι «Γκρεκοφίλ».
*Η γέφυρα Διαμάντη, επί του ποταμού Έβρου

                Το κτίριο του Διοικητηρίου παρέδωσε στους Γάλλους ο νομάρχης Λαμπριανίδης. Ήταν παρών και ο πρόξενος της Γαλλίας.  Ο αναπληρωτής Γεν. Διοικητής Α. Μαυρίδης χαιρέτισε τυπικά τους Γάλλους αν και συντετριμμένος γιατί ήταν Θραξ στην καταγωγή και δικηγόρος Αδριανουπόλεως. Στις 2 παρά 20΄ το μεσημέρι όλοι οι Έλληνες υπάλληλοι, που είχαν παραμείνει για να παραδώσουν την πόλη επιβιβάσθηκαν σε αυτοκίνητα και αναχώρησαν για το Κάραγατς. Από το Διοικητήριο έως τη γέφυρα του Έβρου είχαν παραταχθεί Γάλλοι στρατιώτες που παρουσίαζαν όπλα… Στη γέφυρα, υπήρχε ακόμα η αναμνηστική πλάκα, εκεί που είχε σκοτωθεί ο Έλληνας λοχαγός Διαμάντης όταν το 1920, ο στρατός μας απελευθέρωνε την Αδριανούπολη. Όλοι την κοίταζαν με λύπη Στην είσοδο του Διοικητηρίου ήταν σκοπός Έλληνας χωροφύλακας. Στις 3 το απόγευμα παρέδωσε σε Γάλλο συνάδελφό του. Όλα είχαν τελειώσει…
                Οι Τούρκοι που κατείχαν πλέον την Αδριανούπολη, από τη 1 μ.μ. ύψωσαν τεράστια  τουρκική σημαία σε βυζαντινό πύργο, η οποία φαίνονταν από το Κάραγατς…
*Ο Γεώργιος Κατεχάκης

                Ο στρατιωτικός διοικητής αντιστράτηγος Γεώργιος Κατεχάκης μετέβη στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στην Αθήνα.
                Οι τελευταίοι Έλληνες υπάλληλοι επιβιβάσθηκαν σε τρένο που τους μετέφερε στην Κομοτηνή. Στο σταθμό του Κάραγατς, τους αποχαιρέτισε συγκινημένος ο Μητροπολίτης Πολύκαρπος, που έμεινε με το ποίμνιό του… Είχε αρχίσει να πέφτει χιόνι, έγραψε ο Πέτρος Λεβαντής. 
                Η ώρα της Νέας Ορεστιάδας έρχονταν…



Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης




ΠΗΓΕΣ

*Αρχεία εποχής εφημερίδων «Εσπερινή», «Μακεδονία», «Πατρίς»


   

20 σχόλια:

  1. Ο Sotiris Kazakis
    Ιστορία που δεν ξέρουμε κι όμως δεν πρέπει να ξεχάσουμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ζήσης Χατζηπασχάλης
    ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΑΛΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ ΕΔΩ ΧΙΟΝΙΖΕΙ....ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΠΑΡΕΘΕΣΕΣ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΗΤΑΝ ΤΟ........ΚΑΠΑΚΙ..... ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΩΡΩΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗΣ. ΜΕ ΕΚΑΝΕ ΝΑ ΔΑΚΡΥΣΩ ΚΑΙ ΜΕΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΟΥ.ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΜΑΣ ΜΑΣ ΠΡΟΔΩΣΑΝ ΚΑΙ ΛΥΠΑΜΑΙ ΟΤΙ ΘΑ ΜΑΣ ΠΡΟΔΩΣΟΥΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΕΝΟΣ ΘΕΡΜΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Eleni Chioni
    ...εξαιρετικο Παντελη... και δυστυχως, στερευουν και οι Γρεκοφιλ!!! Χρονια πολλα και καλο Σ/Κ!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Νίνα Γκούδλη
    Συγχαρητήρια Παντελή για την ανάρτηση σου που με συγκλόνισε!... Τραγικές ώρες που εύχομαι να μη τις ξαναζήσουμε!... Φοβάμαι πως δημιουργούνται δύσκολες καταστάσεις με ανίσχυρη κυβέρνηση και έλλειψη υποστηρικτών!.... Ο Θεός να βάλει το χέρι του! Η συνδρομή σου είναι μεγάλη στο να γνωρίζουμε την ιστορία και να αποφεύγονται τα λάθη!... Ευχαριστώ φίλε μου!...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΠΑΝΤΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΥ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΣ ΜΑΘΟΥΝ ,ΑΥΤΑ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΤΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ,ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΜΑΣ ΑΠΟ ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Νίτσα Κόζα
    Λυπάμαι Και οργίζομαι πολύ για τα γεγονότα 😠 . Χαίρομαι για την δημοσίευση .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Elen Chion
    Nαι Παντελη μου, το διαβασα... ειθε να μην επαναληφθουν τετοια γεγονοτα... και οπως παντα, εξαιρετικα καλογραμμενο!!! Χρονια Πολλα και καλο Σαββατοκυριακο!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Βασίλης Βασιλειάδης
    Γνώριζα για τη συνθήκη της Λωζάνης αλλά δεν ήξερα ότι η Αδριανούπολη παραδόθηκε αμαχητί βάσει συνθήκης. Αξιόλογος ποιμενάρχης ο Πολύκαρπος, όπως ο Χρυσόστομος Σμύρνης!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Δήμητρα Φώτου
    Ευχαριστώ Παντελή. Αδριανούπολη αγαπημένη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Μπράβο Παντελή μου.. Υπέροχος περισσότερο από κάθε άλλη φορά με τη δραματική σου περιγραφή που ταιριάζει και για κάθε Ελληνική πόλη και χωριό που αφελληνίστηκε, εκτουρκίστηκε ή εκσλαβίστηκε σε Θράκη, Βόρεια Μακεδονία, Βουλγαρία, Ιωνία, Πόντο, Ανατολία, βρίσκοντας τον Ελληνισμό ανέτοιμο, σε διχόνοια.. Όπως νυν και αεί!..

    Ν.Παπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Anna Trikoupi Chondrou
    Τέλειο μάθημα ιστορίας πραγματικής. Ευχαριστούμε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ilia Matsa
    ΤΕΛΕΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΑΣ..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Κύριε Αθανασιάδη η περιγραφή των γεγονότων που κάνετε είναι τουλάχιστον συγκινητική.Μπράβο σας. Αυτό όμως που μου κίνησε περισσότερο το ενδιαφέρον από ιστορικής απόψεως, είναι η αναφορά σας στην ημερήσια διαταγή του Κονδύλη. Από αυτήν προκύπτει ποιές, κατά την άποψη του, θα ήταν οι απαιτήσεις της Τουρκίας του Κεμάλ έναντι της ηττημένης Ελλάδος. Και πραγματικά αυτές και οχι μόνον, ήταν οι Τουρκικές απαιτήσεις όταν άρχισαν μετά από λίγο χρόνο οι συνομιλίες στην Λωζάνη. Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι η σημερινή Δυτική Θράκη δώθηκε στην Ελλάδα με την συνθήκη των Σεβρών.Η συνθήκη αυτή ήταν πλέον υπό αναθεώρηση μια και από κανένα κοινοβούλιο δεν είχε κυρωθεί. Ούτε και από το Ελληνικό κοινοβούλιο. Στην Λωζάνη το 1923 οι Τούρκοι έθεσαν και θέμα Δυτικής Θράκης. Ευτυχώς που οι τρεις Μεγάλοι είχαν αποφασίσει ότι τα σύνορα Ελλάδος Τουρκίας θα ήταν ο Εβρος. Και λέω ευτυχώς , γιατί η κατάσταση του Ελληνικού στρατού τον Οκτώβριο του 1922 , όπως μου είχαν πεί πριν από σαράντα και πλέον χρόνια οι τελευταίοι επιζώντες της τότε εποχής,ήταν για κλάματα.Πρέπει δε να τονίσω ότι όλοι αυτοί ήταν μπαρουτοκαπνισμένοι από τους Βαλκανικούς πολέμους , το Μακεδονικό μέτωπο και την εκστρατεία στην Μικρά Ασία. Μόνον τον Μάρτιο του 1923 ξαναστάθηκε στα πόδια του ο Ελληνικός στρατός. Ήταν όμως ήδη αργά για την δύστυχη Ανατολική Θράκη μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Αναστασια Τζελαρα
    Η γιαγιά μου ήταν από εκει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Yiota Pantazi
    Απο. Τους. Περοβοητους συμμαχους. Μας. Αντι. Να. Μας. Βοηθησουν. Εναντιον. Τουρκων. Μοιραζανε. Τα. Ελληνικα. Ιερα. Χωματα. Λες. Και ηταν. Τσιφλικια. Τους. Στους. Βαρβαρους. Ποσο. Κριμα. Και. Αδικο. Θεε. Μου. Το. Ιδιο. Οι. Αγγλοι. Εκαμαν. Με. Αττιλα. Στην. Κυπρο. Το. 74. Τους. Εδειχναν. Τους. Δρομους. Οι. Αθεοφοβοι. Διαιρει. Και. Βασιλευε. Με. Τις. Βασεις. Αποκια. Ακομη. Στην. Κυπρο. Θεε. Που. Εισαι. Δικαιος. Πληρωσε. Ολους. Κατα. Τα. Εργα. Τους!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Αλεξάνδρα Σπυροπούλου
    Τελευταίες, δύσκολες, τραγικές στιγμές πέρασαν οι πρόγονοι μας.Άφησαν πίσω τα οστά των προγόνων τους,τα ιερά χώματα και ξεκίνησαν για μία νέα αρχή.Με κακουχίες και δεινά , κατόρθωσαν και πάλι να αναγεννηθούν από τις στάχτες! Μπράβο σας κ. Αθανασιάδη που αναδεικνύεται την ιστορία της Αδριανούπολης και γενικά της Θράκης!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Κορνηλία Καραμπίνα
    Ωρες καταραμενες για τον ελληνισμο....βεβαια οιμεγαλες δυναμεις επραξαν κατα τας επιθυμιας της τουρκιας....τι σας θυμιζει;;;;;και ο Κονδυλης ποσο προφητικα τα λογια του...διαχρονικα....τι σας θυμιζει;;;;γεγονοτα δραματικα....για αλλη μια φορα συγκλονιστικη αναρτηση....ευχαριστω....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Elena Rapti
    Οι "σύμμαχοι" .....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Αναστασια Καραλια
    Η αγαπημένη πολη της μητέρας μου εκεί γεννήθηκε και μεγαλωσε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Chrysi Kokkini
    Ο πατέρας μου ήταν από εκεί

    ΑπάντησηΔιαγραφή

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...