Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2014

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΞΑΔΩΝ- ΜΑΪΟΣ ΤΟΥ 1949

*Ανταρτίνες συλληφθείσες στη Μάχη των Μεταξάδων




*Βομβαρδιζόμενοι οι άμαχοι.

 έπιναν τα ούρα τους

*Πετούσαν λεμόνια τα αεροπλάνα,

για τους λιπόθυμους



Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης



               Το διάστημα από 15 έως 20 Μαΐου 1949, υπήρξε κρίσιμο και για το αντάρτικο κίνημα αλλά και για τις κυβερνητικές δυνάμεις. Μιλάμε για την πενθήμερη μάχη των Μεταξάδων. Ήταν η μεγαλύτερη και τελευταία μεγάλη και αιματηρή μάχη στον νομό Έβρου.
                Οι Μεταξάδες ένα σημαντικό κεφαλοχώρι εγγύς των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, είχε υποστεί πολλές επιθέσεις των ανταρτών, όπως είδαμε σε προηγούμενες αφηγήσεις, από τότε που άρχισε ο εμφύλιος.
                Το Μάιο του 1949, είχε οχυρωθεί καλύτερα, αφού τότε έδρευε εκεί ένας Λόχος  Ανιχνευτών του 81ου Ελαφρού Συντάγματος Πεζικού και είχαν γίνει οχυρωματικά έργα. Επελέγη ως στόχος για λόγους αντιπερισπασμού, επειδή ο στρατός είχε επιτύχει σημαντικές νίκες σε άλλα σημεία της χώρας, εγκλωβίζοντας σταδιακά τους αντάρτες προς τα βόρεια σύνορα της χώρας.
          Πριν φτάσουμε όμως στη Μάχη των Μεταξάδων πρέπει να δούμε τι συνέβαινε στις τάξεις των αναρτών. Ο Αλεξανδρουπολίτης καπετάν Κρίτωνας (Βαγγέλης Κασάπης) είχε ανακληθεί στο Γενικό Στρατηγείο στο Γράμμο, αφού είχε αρχίσει να πέφτει στη δυσμένεια της ζαχαριαδικής ομάδας του ΚΚΕ. Από εκεί εστάλη στο Μπούλκες και στο Βουκουρέστι και επανήλθε ξανά στον Έβρο με δική του επιμονή, αφού προηγουμένως Ζαχαριάδης, Παρτσαλίδης και Γούσιας του συνέστησαν (σελ.345) προσδιορίζοντας τα νέα καθήκοντά του: «Η επιτυχία σας δεν θα κριθεί από τις μάχες που θα κερδίσετε αλλά από τον αριθμό των καινούργιων ανταρτών που θα επιστρατεύσετε». Ήταν φανερό, ότι οι δυνάμεις των ανταρτών όλο και λιγόστευαν…

          Στα τέλη Μαρτίου 1949 ο Κρίτωνας, μαζί με τον Λάμπρο (Νίκο Κανακαρίδη) επέστρεψαν στη Θράκη, μέσω Σόφιας, όπου διαπίστωσαν ότι πλέον οι αντάρτες δεν είχαν εφεδρείες, δεν είχαν πληροφορίες για τις κινήσεις των αντιπάλων τους και είχαν δύσκολη και ανεπαρκή τροφοδοσία. Τραγωδία…
*Ο αιματοβαμμένος Λόφος των Μεταξάδων

          Όταν αποφασίσθηκε το χτύπημα των Μεταξάδων, άρχισαν να παρακολουθούν το χωριό αθέατοι με κιάλια για να εξακριβώσουν τον αριθμό των στρατιωτών, τις κινήσεις του, τις οχυρώσεις του κ.λπ. έχοντας επικεφαλής τον λοχαγό Κώστα Μακρή. Επειδή έβλεπαν πως οι δυνάμεις των ανταρτών ήταν ανεπαρκείς ζήτησαν ενισχύσεις με σύμπραξη ανταρτοομάδων της Ανατολικής Μακεδονίας. Ο καπετάν Χείμαρρος κινήθηκε ανατολικά αλλά στην πορεία του προς τον Έβρο, είχε πολλές λιποταξίες εξαιτίας της πείνας των ανταρτών. Πάντως στα ηγετικά κλιμάκιά τους στον νομό Έβρου, υπήρχαν πολλές διαφωνίες τακτικής. Τόσες, που ο Κρίτωνας δεν θέλησε να πάρει μέρος στην επίθεση κατά των Μεταξάδων, γνωστοποίησε την απόφασή του στο Αρχηγείο και ζήτησε να του ανατεθεί η προστασία διάφορων βοηθητικών υπηρεσιών. Κατέλαβε επιπλέον και  το ύψωμα Ντουμανλή για να κρατηθεί ανοιχτός ο δρόμος επιστροφής των δυνάμεων της Ανατολικής Μακεδονίας.
*Ακόμα και σήμερα μπορεί κανείς να διακρίνει ορύγματα στο λόφο, από την εποχή εκείνη

          Εν τω μεταξύ, στο διάστημα που προηγήθηκε, ο στρατός και με αναγκαστική προσωπική εργασία των χωρικών των Μεταξάδων και των γύρω χωριών, κατασκεύασε στα δεσπόζοντα υψώματα δυσκολοπόρθητα χαρακώματα. Ήταν σκαμμένα στο χώμα, στο ύψος όρθιου άνδρα και στο χείλος τους είχαν πέτρινα μετερίζια για άμυνα. Έγιναν και ναρκοθετήσεις. Υπήρχαν επίσης δύο και τρείς σειρές από αγκαθωτά συρματοπλέγματα και πυροβολεία με θυρίδες στενές και προσανατολισμένες προς τα σημεία πιθανών επιθέσεων.
          Οι αντάρτες ξεκίνησαν από τα λημέρια τους στην περιοχή του πομακικού χωριού Ουρανός στις 12 Μαΐου και αντί να φτάσουν το βράδυ στην τοποθεσία Κους Τεπέ, από κακούς υπολογισμούς έφτασαν στις 10 πμ την άλλη μέρα!!! Και πεζοπορώντας νύχτα, ένας αντάρτης πάτησε νάρκη και τραυματίσθηκε. Αλλά ειδοποιήθηκε και ο στρατός, ότι κάτι συμβαίνει. Από εκεί έφυγαν με το σούρουπο και τα ξημερώματα 14 Μαΐου έφτασαν στα γύρω από τους Μεταξάδες δασοσκεπή υψώματα και ταμπουρώθηκαν. Το απόγευμα χωρίσθηκαν τα τμήματα, πλησίασαν το χωριό και πήραν θέσεις μάχης, περιμένοντας να ξημερώσει, ώστε να βγουν έξω στα χωράφια οι χωρικοί για τις εργασίες τους. Όμως τη νύχτα, από απροσεξία ενός αντάρτη, έπεσε ένας πυροβολισμός με αποτέλεσμα υποψιασμένοι οι στρατιωτικοί, να μην επιτρέψουν την έξοδο των χωρικών. Όλα πήγαιναν στραβά…
          Έτσι κάτω από δυσμενείς συνθήκες για τους αντάρτες, άρχισε η επίθεσή τους εναντίον των Μεταξάδων, η οποία με το πέρασμα της ώρας όλο και δυνάμωνε. «Οι αντάρτες και τα όπλα κάτω από τον ήλιο και τα ακατάπαυστα πυρά ανάβουν. Ο τόπος καίγεται, το ντουμάνι της μάχης, πάνω και γύρω από οχυρά, σύννεφο» αφηγείται ο καπετάν Κρίτωνας. 
*Ο καπετάν Λάμπρος (Νίκος Κανακαρίδης) με στολή Ανατολικογερμανού αξιωματικού στην όπερα του Βερολίνου. Δίπλα του με τα γυαλιά, ο γιατρός Πέτρος Κόκκαλης

Ο στρατός αντιδρά αμέσως


          Το πρωί της 14ης  Μαΐου μετά από  σχετική διαταγή της  Στρατιωτικής Διοίκησης Θράκης (ΣΔΘ) ο αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Βλάσσης διοικητής του 81 Ελαφρού Συντάγματος Πεζικού (ΕΣΠ), αναχώρησε σιδηροδρομικώς από το Διδυμότειχο για Αλεξανδρούπολη για εκτέλεση υπηρεσίας. ‘Όταν έφτασε στις 4 μμ στην Αλεξανδρούπολη πληροφορήθηκε ότι μια ομάδα περίπου 450 ανταρτών με 50 μεταγωγικά ζώα, εκινείτο από το ύψωμα Τσούκα προς το ύψωμα Τζιβά Κουρού.
          Ο Βλάσσης σχημάτισε αμέσως την εντύπωση ότι οι αντάρτες κινούνταν προς την κοιλάδα του Ερυθροπόταμου (Κιζίλ Ντερέ) με στόχο τη στρατολογία κατοίκων και τον ανεφοδιασμό σε τρόφιμα και άλλα υλικά, από τα παρόχθια χωριά. Αμέσως έδωσε διαταγή στο 81 ΕΣΠ να κάνει ορισμένες κινήσεις τμημάτων του, ώστε να μπορεί  να κάνει επεμβάσεις βάσει της κινήσεως των ανταρτών.
          Την επομένη στις 6 πμ πληροφορήθηκε ότι προσβάλλονται οι Μεταξάδες. Η επίθεση είχε αρχίσει από τα ξημερώματα…. Αμέσως επέστρεψε  στην έδρα του στο Διδυμότειχο σιδηροδρομικώς και στις 4 μμ  είχε φτάσει στην περιοχή των Μεταξάδων.
          Γρήγορα κινήθηκαν  ενισχύσεις Ταγμάτων Εθνοφρουράς από τα χωριά Κυπρίνος και Κυριακή, αλλά αναχαιτίσθηκαν από ανταρτικές δυνάμεις στο χωριό Παλιούρι και στην τοποθεσία Τατάρ Παναΐρ. Ο αγώνας συνεχίσθηκε και την επομένη, καθώς οι αντάρτες κατέχοντας οχυρές θέσεις  προς τα χωριά Λάδη, Πολιά, Αβδέλα και άλλες τοποθεσίες γύρω από τους Μεταξάδες, δεν επέτρεπαν την προσέγγιση ενισχύσεων.
          Ο αντισυνταγματάρχης Βλάσσης, μη μπορώντας να εισέλθει στους Μεταξάδες που τους περιέσφιγγαν οι ανταρτικές δυνάμεις κατευθύνθηκε προς το χωριό Πολιά όπου συναντήθηκε με τον διοικητή του 40ου Τάγματος Εθνοφρουράς ταγματάρχη Αποστολάκη ο οποίος καλυπτόμενος από τα πυρά μιας διμοιρίας προσπαθούσε να εξακριβώσει τις θέσεις των επιτιθέμενων.  ‘Άλλες δύο διμοιρίες τον κάλυπταν από την κατεύθυνση του Αλεποχωρίου. Κάθε διμοιρία είχε 18 άνδρες.
          Οι πρώτες διαπιστώσεις που έκανε, ήταν ότι οι αντάρτες δυνάμεως 400 περίπου ανδρών (στην πραγματικότητα ήταν πολλοί περισσότεροι) με βαρύ οπλισμό από το απόγευμα της 14ης Μαΐου είχαν καταλάβει αιφνιδιαστικά και κρατούσαν αποφασιστικά την γραμμή των υψωμάτων του χωριού Παλιούρι και των τοποθεσιών Γελαδάρα-  Βουλγάρας Χωράφι- Χατζή Κουρού και όλα τα ενδιάμεσα υψώματα σχηματίζοντας ένα αμυντικό συγκρότημα άμυνας, άριστο από κάθε πλευρά και με πλεονεκτήματα για τη διενέργεια επιθέσεων. Στο μέσον αυτού του ασφυκτικού κλοιού, που δημιούργησαν οι αντάρτες βρίσκονταν οι Μεταξάδες με τον συνεχόμενο αμέσως προς τα νότια λόφο, επάνω στον οποίο ήταν εγκατεστημένος λόχος Ανιχνευτών με 32 άνδρες και 2 αξιωματικούς. ‘Ένας αντάρτης που παραδόθηκε, έδωσε στο στρατό την πληροφορία ότι οι επιτιθέμενοι με ανάλογο οπλισμό είχαν καταλάβει και τη γραμμή των υψωμάτων από Βουλγάρας Χωράφι μέχρι Τατάρ Παναΐρ.
*Τάφοι παντού.... Εδώ ο τάφος του στρατιώτη Ιάκωβου Χωταμανίδη, στις Σάππες

Χωρίς νερό και πυρομαχικά οι πολιορκημένοι


          Στο λόφο αυτό, είχαν κλεισθεί περίπου  830 άνδρες, γυναίκες και παιδιά όλων των ηλικιών προερχόμενοι και από τα γύρω χωριά Παλιούρι, Αβδέλα και Πολιά και μάλιστα σε μια έκταση 100Χ200 μ. ‘Ήταν κάτι που έκαναν  κάθε απόγευμα, γιατί δεν ήθελαν να διανυκτερεύουν στα αφύλακτα χωριά τους, όπου οι επιθέσεις των ανταρτών ήταν εύκολες και συχνές. Ο λόφος αυτός δεν είχε καμιά πηγή νερού… Υπήρχαν όμως αρκετά αμπριά, που τους προστάτευαν από το χαλάζι των σφαιρών. Νωρίς το απόγευμα ο αντισυνταγματάρχης Βλάσσης επικοινώνησε μέσω ασυρμάτου με το διοικητή του Λόχου Μεταξάδων  Έφεδρο υπολοχαγό Ηλία Λάλο και του ζήτησε πληροφορίες για την κατάσταση που επικρατεί εκεί. Ο Λάλος του ανέφερε ότι το ηθικό των ανδρών του είναι άριστο, αλλά έχει απόλυτη ανάγκη πυρομαχικών και πρέπει να γίνει εφοδιασμός εντός της ημέρας. Οι σφαίρες τους, δυστυχώς, τελείωναν…
          Λίγες ώρες μετά την επικοινωνία αυτή οι αντάρτες έκαναν μια σφοδρότατη επίθεση για να κάμψουν την αντίσταση της φρουράς και να την υποχρεώσουν να παραδοθεί. Η επίθεση κράτησε μία ώρα. Την νύχτα εκείνη οι αντάρτες έκαναν τέσσερις επιθέσεις εναντίον της φρουράς αλλά αποκρούσθηκαν. Ο Βλάσσης ανήσυχος, επικοινωνούσε με τον ασύρματο, με τον Λάλο, όλη τη νύχτα.
          Το πρωί της 16ης Μαΐου ο Λάλος του περιέγραψε από τον ασύρματο, την οικτρή κατάσταση των πολιορκημένων. Λιγόστευαν τα πυρομαχικά και δεν υπήρχε σταγόνα νερού για τους υπερασπιστές και τους άμαχους!!! Ο Λάλος εξήγησε στο Βλάσση, ότι σκέφτεται να κάνει μια ηρωική έξοδο με τα ελάχιστο πυρομαχικά που του απέμειναν, για να μην παραδοθεί στους αντάρτες.
*Ομαδικός τάφος πεσόντων στο λόφο των "ελεύθερων πολιορκημένων της Μάχης των Μεταξάδων.  Η φωτογραφία του Νικ. Καλογερίδη, είναι του 2009.


Και με τα δόντια ακόμη...


          Ο Βλάσσης τον διέταξε απερίφραστα ότι είναι εθνική ανάγκη να κρατηθεί ύψωμα «και με τα δόντια ακόμη» και του εξήγησε ότι  από τις 10 πμ θα ενεργήσει επίθεση ο ίδιος.
          Αμέσως ο Βλάσσης διέταξε να μετακινηθεί ταχύτατα από το Μικρό Δέρειο στην περιοχή των Μεταξάδων ο Ουλαμός Πεδινού Πυροβολικού και ένας Λόχος του 551 Τάγματος Πεζικού. Ταυτόχρονα ζήτησε ενίσχυση μιας Διλοχίας για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Ο Ουλαμός του Πυροβολικού έφτασε εγκαίρως και τάχθηκε στην Λάδη και άρχισε να βάλει κατά των ανταρτικών θέσεων με εύστοχες βολές. Ανάλογη αποστολή ανατέθηκε και στο Λόχο του 551 Τ.Π. Όλη εκείνη τη μέρα  συνεχίζονταν οι μικροσυμπλοκές του κυβερνητικού στρατού και των ανταρτών.
          Το μεσημέρι της 16ης Μαΐου έφτασε στην περιοχή ένας Λόχος του 39ου Τάγματος Εθνοφρουράς, που αποτελούνταν από άνδρες των ΜΕΑ (Μονάδες Εθνικής Ασφαλείας) Αλεξανδρούπολης λίγους Εθνοφρουρούς, από άνδρες των ΜΕΑ Σουφλίου. Αυτοί ήρθαν για ενίσχυση και για σκληρό υποτίθεται αγώνα, εφοδιασμένοι άλλος με  30 και άλλος με 50 φυσίγγια. Έξαλλος ο Βλάσσης, λίγες μέρες αργότερα έκανε μια αναφορά παραπονούμενος για το περιστατικό αυτό.
*Σχεδιάγραμμα της Μάχης των Μεταξάδων (ΔΙΣ/ΓΕΣ)

          Μια άλλη διαταγή ήταν, το 38ο  Τάγμα Εθνοφρουράς να κατευθυνθεί μέσω Μικρού Δερείου προς Τατάρ Παναΐρ- Τζιβά Κουρού – Βουλγάρας Χωράφι, για να αποκόψει πιθανή υποχώρηση των ανταρτών, αλλά παραδόξως το Σύνταγμα πληροφορήθηκε ότι το Τ.Ε. δεν είχε… επαρκή πυρομαχικά διά να αναλάβει αυτή την αποστολή!!!
          Έξαλλος ξανά ο Βλάσσης και όπως έγραψε αργότερα στις 25 Μαΐου 1949 σε έκθεσή του προς τη Στρατιωτική Διοίκηση Θράκης για τη Μάχη των Μεταξάδων: «Δι' ο υπεβλήθη η υπ' αριθ.ΑΠ.26/17-5-49 αναφορά προς την Σ.Δ.ΘΡ, εις ην ο υποφαινόμενος εν αγανακτήσει ευρισκόμενος μετεχειρίσθη και λέξεις μη Στρατιωτικάς»!!!!
          Ο Βλάσσης καθόταν σε αναμμένα κάρβουνα. Από το πρωί της 16ης Μαΐου δεν  έπαψε να ζητάει συνεχώς τον ανεφοδιασμό των Μεταξάδων από αέρος σε πυρομαχικά, τρόφιμα και νερό. Το Γ΄ΣΣ είχε γνωστοποιήσει ότι οι αεροπόροι που είχαν κάνει αναγνωριστικές πτήσεις έλεγαν ότι δεν είναι δυνατή η ρίψη εφοδίων. Η κατάσταση γίνονταν απελπιστική για τους πολιορκημένους. Οι αεροπόροι είχαν κάποιο δίκιο γιατί η θέση των Μεταξάδων εξέθετε σε άμεσο κίνδυνο το αεροπλάνο που έκανε τις ρίψεις λόγω των δεσποζόντων υψωμάτων, τα οποία κατείχαν οι αντάρτες και είχαν υψόμετρο μεγαλύτερο από το λόφο των Μεταξάδων. Ο Βλάσσης ζήτησε από το  Διοικητή της VII Μεραρχίας το αεροπλάνο ρίψεως να συνοδεύεται και από μαχητικά αεροσκάφη.
          Πράγματι τις απογευματινές ώρες της 16ης Μαΐου αεροπλάνα τύπου Ντακότα υποστηριζόμενα από δύο μαχητικά Σπιτφάϊρ έκαναν ρίψεις, Δυστυχώς όμως έγιναν από μεγάλο ύψος και μόνον λίγα εφόδια  μπόρεσαν να πάρουν οι πολιορκημένοι!!! Πήραν και οι αντάρτες…
          Μπροστά στο χαμό- κατά τον Κρίτωνα- ο καπετάν Λάμπρος ζήτησε διακοπή της επίθεσης, αλλά διαφώνησε ο καπετάν Χείμαρρος, με αποτέλεσμα να καυγαδίσουν οι δυο καπεταναίοι.
*Αντάρτης από τη Μάνη Διδυμοτείχου ο Δημήτρης Χατζηπαππάς, έχασε τη ζωή του στην πρώτη  μάχη των Μεταξάδων το 1947 (Φωτογραφία από τα λευκώματα του "Ριζοσπάστη")



Ξημέρωσε η 17 Μαΐου

          Και ενώ όλοι στο λόφο των Μεταξάδων υπέφεραν χωρίς σταγόνα νερό, ξημέρωσε η 17η Μαΐου. Η κατάστασή τους ήταν τραγική. Το Σύνταγμα θέλοντας να δώσει λύση αποφάσισε να οργανώσει με τις δυνάμεις που διέθετε ο ταγματάρχης Αποστολάκης, μια επιθετική ενέργεια  για απελευθερώσει τον σκληρά πιεζόμενο Λόχο.
          Έτσι, από το Αλεποχώρι  προωθήθηκε ένας λόχος για να σχηματισθεί προγεφύρωμα νότια του Ερυθροπόταμου. Από την περιοχή του χωριού Αβδέλα  διατάχθηκε  Λόχος του 551 Τ.Π. υποστηριζόμενος και από Πυροβολικό, να εξορμήσει ώστε να ενωθεί με τον Λόχο των Μεταξάδων. Είχε αποφασισθεί επίσης να επέμβει και η Πολεμική Αεροπορία. Ο Βλάσσης με τον Αποστολάκη, είχαν προωθηθεί σε ένα πολυβολείο ακριβώς στο νότιο μέρος της γέφυρας του Ερυθροπόταμου κοντά στο χωριό Αβδέλα.
          Και ενώ όλα έδειχναν να πηγαίνουν καλά, ο Λόχος του 39ου  Τάγματος Εθνοφρουράς, που είχε συγκροτηθεί από άνδρες των ΜΕΑ Αλεξανδρουπόλεως και Σουφλίου μετά από… δύο ή τρεις πυροβολισμούς των ανταρτών συμπτύχθηκε χωρίς διαταγή προς τη Λάδη εγκαταλείποντας τον Βλάσση και τον Αποστολάκη μέσα στο πολυβολείο να αγωνίζονται με τα όπλα ως απλοί φαντάροι.
          Η Αεροπορία όμως εκείνη τη μέρα έκανε το καθήκον της. Οι επεμβάσεις της ήταν άριστες και χάρη σ’ αυτές ανακουφίσθηκαν οι πολιορκούμενοι των Μεταξάδων. Τις απογευματινές ώρες έγινε με επιτυχία ο ανεφοδιασμός του Λόχου από αέρος.
          Το μέτρο της επιτυχίας του όπλου της Αεροπορίας, δίνει ο ίδιος ο καπετάν Κρίτων γράφοντας: «Από τη δεύτερη μέρα της μάχης από τα χαράματα και μέχρι τη δύση του ήλιου, δυο εχθρικά αεροπλάνα με μυδράλια και βόμβες, ακατάπαυστα από χαμηλό ύψος, έβαλαν κατά των τμημάτων μας». Ήταν τα δύο Σπιτφάιρ, που κατά ζεύγη χτυπούσαν με δραστικά πυρά τις θέσεις των ανταρτών.
          Μια ακόμα ενίσχυση με διλοχία διατέθηκε για τους Μεταξάδες.  Η διλοχία διατάχθηκε από το Διδυμότειχο να κατευθυνθεί προς το χωριό Ασπρονέρι και από τα υψώματα  Γελαδάρας και Βουλγάρας Χωράφι, να προσβάλει τις ανταρτικές θέσεις από τα νώτα και να κουράσει τους αντάρτες, που λογικά θα είχαν καταπονηθεί επιτιθέμενοι τόσες ώρες. Επίσης μια ακόμα διλοχία υπό τον ταγματάρχη Διμήδη θα προωθείτο προς Μεταξάδες. Επιπλέον ένας ουλαμός Μηχανοκινήτων θα διετίθετο. Με τις δυνάμεις αυτές, σχεδιάζονταν μια κατά μέτωπο επίθεση στους πολιορκητές των Μεταξάδων, την επόμενη μέρα.
                Γενικά οι μάχες της 17ης  Μαΐου υπήρξαν σφοδρότατες και σκληρές. Παρά την ύπαρξη Πυροβολικού και Αεροπορίας, οι αντάρτες πολεμούσαν με επιμονή και αποφασιστικότητα κρατώντας τις θέσεις τους πλην της Πολιάς, που την κατέλαβε ο στρατός. 
                Στο τριήμερο 15, 16, 17 Μαΐου έγιναν κινήσεις από όλες τις κατευθύνσεις με σκοπό τη διάσπαση του κλοιού των ανταρτών, αλλά όλες απέτυχαν.


*Απόσπασμα του 1948 της εφημερίδας "Καθημερινά Νέα" 
που εξέδιδε το Αρχηγείο Έβρου των ανταρτών

Η 18η Μαΐου έκρινε πολλά


          Η τέταρτη μέρα της Μάχης των Μεταξάδων ήταν πολύ κρίσιμη και έκρινε πολλά. Τα ξημερώματα έφτασε στο Διδυμότειχο και το 77 Ελαφρό Τάγμα Πεζικού, που πήρε διαταγή να κατευθυνθεί για επιθετική ενέργεια στους Μεταξάδες. Το απόγευμα στην περιοχή της μάχης έφτασε και ο Ουλαμός Μηχανοκινήτων υπό τον Ανθυπασπιστή Ντόκο, ο οποίος με τον Βλάσση, πήγαν στη γέφυρα του Ερυθροπόταμου μεταξύ των χωριών Πολιά και Αβδέλα και έκαναν αναγνώριση. Στην αναγνώριση πήρε μέρος και ο υπολοχαγός Ζερβουδάκης ο οποίος επικεφαλής 15 ανδρών, είχε αφιχθεί εκεί από το Σουφλί ως εθελοντής.
          Με την κάλυψη μιας περιπόλου προωθήθηκαν στον Ερυθροπόταμο και εκτέλεσαν λεπτομερή αναγνώριση τόσο για την διάβαση του ποταμού από τα τεθωρακισμένα όσο και για το δρομολόγιο, που θα ακολουθούσε ο υπολοχαγός Ζερβουδάκης, που με τους άνδρες του και άλλες δυνάμεις θα πλαισίωνε και θα κάλυπτε την κίνηση των αρμάτων.
          Η αποστολή τους ήταν να καταλάβουν το ύψωμα Ασβεσταριές το οποίο απείχε περί τα 300 μέτρα ΒΔ του πολιορκημένου λόφου των Μεταξάδων. Η πτώση του θα επέφερε εξάρθρωση της τοποθεσίας που κατείχαν εκεί οι αντάρτες και θα οδηγούσε στην απελευθέρωση του Λόχου.
          Στην Αλεξανδρούπολη ο διοικητής ο διοικητής της Στρατιωτικής Διοίκησης Θράκης Ταξίαρχος Στέφανος Πρόκος ανησυχούσε και επικοινωνούσε με τον αντισυνταγματάρχη Βλάσση. Ο Βλάσσης του είπε, ότι καλό θα ήταν η επίθεση να γίνονταν το πρωί της επομένης 19ης Μαΐου γιατί το 77 ΕΤΠ, δεν είχε φτάσει ακόμα στο Ασπρονέρι. Ο ταξίαρχος αρχικά συμφώνησε, αλλά μετά από δύο λεπτά,  άλλαξε γνώμη και διέταξε η επίθεση να γίνει αμέσως και χωρίς τη συμμετοχή του 77ου  ΕΤΠ.
          «Τούτο, με έκαμε να σκεφθώ  επ΄ολίγον και απήντησα εις τον Διοικητήν της Στρατιωτικής Διοικήσεως Θράκης. ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΣΘΗ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΒΟΗΘΟΣ", αφηγήθηκε αργότερα ο Βλάσσης.
          Μετά τη διαταγή αυτή, άρχισε η συνεργασία των Βλάσση και Αποστολάκη για την αναπροσαρμογή των επιθετικών σχεδίων χωρίς τη συμμετοχή του 77 ΕΤΠ.
          Στις  5.15΄ μμ της 18ης Μαΐου έγινε τελικά η επίθεση με συνεργασία αρμάτων, αεροπορίας, πυροβολικού και πεζικού και με σκληρή μάχη μέσα σε  30 λεπτά διασπάσθηκε η διάταξη των ανταρτών και καταλήφθηκε το ύψωμα Ασβεσταριές. Οι αντάρτες αιχμαλωτίσθηκαν και οι δυνάμεις του στρατού συνενώθηκαν με το Λόχο Μεταξάδων. Οι επιτιθέμενοι αναγκάσθηκαν αποσυρθούν στην περιοχή Βουλγάρας Χωράφι και οι Μεταξάδες καταλήφθηκαν από τον κυβερνητικό στρατό.
*Οι Μεταξάδες και ο αιματοβαμμένος λόφος

Οι άμαχοι και το δράμα τους.


          Διαφωτιστική για το δράμα των αμάχων μέσα στο λόφο του Προφήτη Ηλία, είναι η έκθεση του αντισυνταγματάρχη Γεωργίου Βλάσση, που υποβλήθηκε στη Στρατιωτική Διοίκηση Θράκης. Λίγες μέρες μετά την μεγάλη μάχη:
          «Θεωρείται απαραίτητον εν σμικρώ να περιγράψωμεν την μαρτυρική θέσιν των ελευθέρων πολιορκουμένων επί του λόφου ΜΕΤΑΞΑΔΩΝ.
          Άνω των 800 εγκλεισθέντων εκεί από της 6ης ώρας της 15ης μέχρι το εσπέρας της 18ης ήτοι επί τετραήμερον επέρασαν μίαν ζωήν όντως μαρτυρικήν αλλά και αξιοθαύμαστον.
          Παρετηρήθη ότι γυναίκες αντικαθίστων τους σκοπούς στρατιώτας εις τας θέσεις των ίνα δώσουν καιρόν εις αυτούς ν' αναπαυθούν.
          Εξηκριβώθη ότι πολλοί λόγω ελλείψεως ύδατος εχρησιμοποίσαν ως τοιούτον τα ούρα των, δι' ο και παρετήρησα κατά την εκεί μετάβασίν μου τα πρόσωπα πολλών ωχρά (κίτρινα).
          Οσάκις οι συμ/ται κατά τας επιθέσεις των επλησίαζον τα συρματοπλέγματα εβάλλοντο υπό των πολιορκουμένων διά ξύλων και λίθων.
          Εξηκριβώθη ότι επί τετραήμερον το σύνολον έμενε νήστεις, διότι οι πολιορκημένοι ουδεμίαν προμήθειαν είχον καθ' ότι ουδόλως προέβλεπον τοιαύτην κατάστασιν.
          Το ηθικόν των και το ψυχικόν σθένος ήτο και είναι άριστον, το δε Εθνικόν των φρόνημα εις άριστον επίπεδον. δι' ο και τους αξίζει κάθε Εθνική ευγνωμοσύνη».
          Κάτι άλλο που συνέβη στις ρίψεις εφοδίων από τα αεροπλάνα, ήταν, πως ρίχνονταν και μερικά σακιά με λεμόνια!!!  Ήταν απαραίτητα, για να συνεφέρουν τα γυναικόπαιδα από τις αναρίθμητες λιποθυμίες λόγω των σφοδρών βομβαρδισμών του λόφου με βαρείς όλμους.
               Στην μάχη έδωσε το παρόν όπως είδαμε και η Αεροπορία η οποία έπληττε τις θέσεις που κατείχαν οι αντάρτες και ταυτόχρονα έριχνε τρόφιμα και πυρομαχικά μέσα στο χωριό για να αντέξει η άμυνά του. Εντυπωσιακές ήταν οι βυθίσεις των αεροσκαφών σε χαμηλό ύψος, που προκαλούσαν πανικό στις τάξεις των ανταρτών.
                Η συμμετοχή των πολεμικών αεροπλάνων που ξεκινούσαν από το αεροδρόμιο της Καβάλας υπήρξε μεγάλης σημασίας. Ωστόσο στη Μάχη των Μεταξάδων πέντε αεροπλάνα έκαναν αναγκαστική προσγείωση και άλλα 20 εβλήθησαν ελαφρά από τους αντάρτες χωρίς να διακόψουν τις πτήσεις τους. Οι πιλότοι των μαχητικών ήταν οι Κυρκιζιώτης, Κανδαλέων, Στυλιανάκης και Σπηλιόπουλος.
*Η ώρα της ήττας... Το τίμημα βαρύ. Η προσφυγιά.


19 Μαΐου, οι μάχες συνεχίζονταν…

          Το  πρωί της 19ης  Μαΐου 1949,  το 77ο  ΕΤΠ υπό τον Ταγματάρχη Διμήδη κινήθηκε προς την κατεύθυνση Ασπρονερίου- Παλιουρίου, ανατρέποντας διαδοχικά τις αντιστάσεις των ανταρτών. Το μεσημέρι μετά από άγριες μάχες «σώμα προς σώμα» κατέλαβε το ύψωμα Γελαδάρα και πήρε επαφή και με τους αντάρτες που κατείχαν την τοποθεσία Βουλγάρας Χωράφι. Η τοποθεσία αυτή είχε οργανωθεί από το στρατό κατά τρόπο θαυμάσιο με συρματόπλεγμα και πολυβολεία. Τα χαρακώματα  όμως αυτά είχαν καταλάβει οι αντάρτες και αμύνονταν σθεναρότατα.
          Στις 6 μμ με συνδυασμένη επίθεση τεθωρακισμένων, πυροβολικού και αεροπορίας κατελήφθη το ύψωμα Βουλγάρας Χωράφι. Η φρουρά των ανταρτών που το κατείχε συνελήφθη ολόκληρη μετά από μάχη μιας ώρας.
          Έτσι και με πολύ χυμένο αίμα, ολόκληρη η περιοχή των Μεταξάδων περιήλθε στα χέρια του στρατού.
          Το πρωί της 20ης Μαΐου 1949,  τμήματα του στρατού συνεχίζοντας τις επιθετικές ενέργειες εναντίον των υποχωρούντων ανταρτών, έφθασαν στις 11.30’ πμ στις τοποθεσίες Σκάλα και Τζιβά Κουρού, όπου ενώθηκαν με το 553 Τάγμα Πεζικού, που το διοικούσε ο υποδιοικητής της VII Μεραρχίας, ο οποίος από τις 18 Μαΐου είχε προωθηθεί στο κοντινό Μικρό Δέρειο.
        Αρκετά υπολείμματα της ανταρτικής δύναμης (περίπου 400) αφού όλη τη μέρα στις 20 Μαΐου παρέμειναν μέσα σε χαράδρες επάνω από το Πρωτοκκλήσι, κινήθηκαν τη νύχτα προς Μπουκατέ Νταγ.
          Από 22 έως τις 25 Μαΐου συνεχίσθηκε η καταδίωξη των ανταρτών οι οποίοι χωρίσθηκαν σε δύο φάλαγγες και τράπηκαν δυτικά. 

Ηρωισμοί

          Απίστευτες ηρωικές πράξεις σημειώθηκαν κατά τη μάχη των Μεταξάδων. Από επιστολές που έστειλε ο διοικητής του Τάγματος Εθνοφρουράς προς του προέδρους των κοινοτήτων του τόπου καταγωγής ορισμένων στρατιωτών προκύπτουν τα εξής:
          Τις απογευματινές ώρες της 16ης Μαΐου οδηγήθηκε ο 2ος Λόχος κοντά στην Πολιά για να απελευθερωθεί το πολυβολείο της γέφυρας του Ερυθροπόταμου με 6 μόνο οπλίτες μέσα, που είχε κυκλωθεί από περίπου 100 αντάρτες. Ο διοικητής του τάγματος μίλησε στους φαντάρους του για τον κίνδυνο που διέτρεχαν οι συνάδελφοί τους και τότε προσφέρθηκαν εθελοντικά οκτώ οπλίτες.
          -Εμείς κ. διοικητά θα πάμε. Σας παρακαλούμε να μας επιτρέψετε να κάνουμε μια ομάδα εθελοντών και μόλις νυχτώσει θα χωθούμε μέσα στα κλαδιά της όχθης και θα ριχτούμε μέσα στο ποτάμι για να φτάσουμε στο φυλάκιο.
          Πράγματι οι παράτολμοι αυτοί εθελοντές το είπαν και το έκαναν. Βούτηξαν στο ποτάμι, έφτασαν στο πολυβολείο και το ενίσχυσαν για να μην πέσει στα χέρια των ανταρτών. Ο διοικητής τους πρότεινε να τιμηθούν με Πολεμικό Σταυρό και να προαχθούν επ’ ανδραγαθία.
          Αυτοί οι οκτώ θαρραλέοι εθελοντές, ήταν οι:
1)    Δεκανέας Δημήτριος Μπάτος, από το Ωραιόκαστρο      Θεσσαλονίκης και οι στρατιώτες
2)    Θεοφάνης Σαλτσίδης, από την Ξάνθη (οδός Σκιάθου 21).
3)    Τσάκαλος Μιλτ. Από την Πύλη Τρικάλων
4)    Μιχαήλ Τρανούλης από την Νέα Ιωνία, Αθήνα (Ζήλωνος 10)
5)    Γέρος Δημήτριος από το Ασβεστοχώρι Θεσσαλονίκης
6)    Τζαμπάζης, από τις Σέρρες.
7)    Γεώργιος Μάγκας από την Αθήνα.
8)    Στυλιανός Ψαράκης από την Κρήτη.
          Ο ίδιος διοικητής του Τάγματος Εθνοφρουράς με άλλη επιστολή του είχε γνωστοποιήσει στις κοινότητες Χελιδορίου Δερβενίου Κορινθίας και Βρησά Μυτιλήνης ότι δύο αξιωματικοί από αυτούς που πολιορκούσαν μέσα στους Μεταξάδες οι αντάρτες, πολέμησαν με αφάνταστο ηρωισμό κυκλωμένοι σε ένα στενό χώρο, επί μέρες χωρίς νερό, χωρίς ψωμί και με ελάχιστα πυρομαχικά, αλλά με μεγάλη πίστη και πατριωτισμό. Επρόκειτο για τον έφεδρο υπολοχαγό διοικητή του Λόχου Ηλία Λάλο από την Κορινθία και τον διμοιρίτη έφεδρο ανθυπολοχαγό Γεώργιο Γεώργη από τη Μυτιλήνη. Ηρωικά πολέμησαν και οι 32 φαντάροι. Οι δύο αξιωματικοί παρασημοφορήθηκαν επιτόπου από τον διοικητή του Γ΄ ΣΣ και προτάθηκαν για προαγωγή επ’ ανδραγαθία.
*Ο βαθμοφόρος Στυλιανός Μπαλκαντώνης, έπεσε μαχόμενος στην πρώτη μάχη που έγινε στους Μεταξάδες το 1947.

Οι δραματικές απώλειες- Πολύ αίμα χυμένο…


                Οι απώλειες της μάχης των Μεταξάδων ήταν ένας νεκρός έφεδρος ανθυπολοχαγός ο Ευάγγελος Μώρος του 93ου Τάγματος Εθνοφρουράς, που σκοτώθηκε στις 16 Μαΐου, 11 νεκροί οπλίτες και 62 τραυματίες. Υπήρχαν επίσης 6 αγνοούμενοι οπλίτες, 5 νεκροί, πέντε τραυματίες και 2 αγνοούμενοι άνδρες των ΜΕΑ. Από τους Μεταξάδες απήχθησαν 4 άνδρες και 7 γυναίκες.
                Από την πλευρά των ανταρτών- σύμφωνα με στοιχεία του στρατού-  υπήρξαν 173 νεκροί και 108 συλληφθέντες ή παραδοθέντες αντάρτες. Από πλευράς λαφύρων βρέθηκε άφθονος οπλισμός (ατομικά τυφέκια και αυτόματα) 3 όλμοι και 12 μυδράλια.
                Και επειδή πόλεμος δεν σημαίνει μόνο όπλα, αλλά και προπαγάνδα, αξίζει να αναφερθεί εδώ, ότι στο Μηναίο Δελτίο που εξέδιδε το Γενικό Αρχηγείο των ανταρτών αναφέρεται π.χ. για την πρώτη μέρα της μάχης 15 Μαΐου ότι ο στρατός είχε 69 νεκρούς, 185 τραυματίες και 16 αιχμάλωτους. Και ο ίδιος ο καπετάν Κρίτων στο βιβλίο του σελ. 385, ομολογεί: «Πρόκειται για ψεύτικους αριθμούς, που απέχουν από την πραγματικότητα όσο η γη από τον ουρανό».
                Άραγε ποιες πρέπει να ήταν οι πραγματικές απώλειες των ανταρτών; Κατά τον Κρίτωνα και πάλι (σελ.385) από το σύνολο 1378 ανταρτών και στελεχών, μόλις και μετά βίας γλίτωσαν κακήν κακώς 420-450. Όλοι οι άλλοι έπεσαν νεκροί, τραυματίες, αιχμάλωτοι, αγνοούμενοι. Και στο σημείο αυτό, ο καπετάνιος δεν μιλάει για παραδοθέντες, που όντως υπήρξαν. Γράφει για αγνοούμενους…. Όμως τα νούμερα που δίνει, είναι όντως συγκλονιστικά.
                Παρά την συντριβή των ανταρτών στους Μεταξάδες και την συρρίκνωση των ανταρτικών δυνάμεων στο νομό Έβρου, οι ελάχιστοι εναπομείναντες αντάρτες, συνέχιζαν καταδιωκόμενοι απηνώς, τον απέλπιδα αγώνα τους, που δεν είχε πλέον καμιά προοπτική. Οι περισσότεροι διέφυγαν προς την τοποθεσία Μπουκατέ Νταγ, όπου τους καταδίωξε ο στρατός και έγιναν πολλές συμπλοκές.
                  Μια επίθεση ανταρτών, ατελέσφορη, σημειώθηκε στις 18 Ιουνίου βόρεια της Αλεξανδρούπολης.  Οι εφημερίδες έγραψαν την επομένη, ότι ήταν μια κίνηση αντιπερισπασμού για να τονωθεί το ηθικό των ανταρτών μετά την πανωλεθρία στη Μάχη των Μεταξάδων. Στις 13 Σεπτεμβρίου ο στρατός εκκαθάριζε την περιοχή από το Μεγάλο Δέρειο έως τους Μεταξάδες, όπου συνάντησε αντάρτες που δεν είχαν διαφύγει ακόμα προς τη Βουλγαρία. Από τις μικροσυμπλοκές σκοτώθηκαν 4 στρατιώτες και τραυματίσθηκαν 6. Από τους αντάρτες σκοτώθηκαν 5 και συνελήφθησαν 3.
           Στην έκθεσή του ο ταξίαρχος Πρόκος ανέφερε συμπερασματικά ότι οι αντάρτες θέλοντας να καταλάβουν και να κρατήσουν μια περιοχή εντελώς δική τους αναγκάσθηκαν να δώσουν μάχη κατά μέτωπο.  "Αυτό υπήρξεν η καταστροφή των". Επίσης η αντίσταση του Λόχου Ανιχνευτών και η ορμητικότητά τους, επέφερε σύγχυση στις τάξεις των επιτιθεμένων. Τέλος, κατά τον ταξίαρχο Πρόκο, πολλοί και κυρίως οι βίαια επιστρατευθένες αντάρτες δεν πολεμούσαν καλά. Και αυτό είναι ευνόητο...
*Η ορκωμοσία των νεοσυλλέκτων στην Αλεξανδρούπολη, το 1949

          Σιγά- σιγά η ζωή στη χώρα, άρχισε να παίρνει ομαλούς ρυθμούς. Στην Αλεξανδρούπολη λειτούργησε Κέντρο Νεοσυλλέκτων και στις 16 Σεπτεμβρίου έγινε στο γυμναστήριο της πόλης η ορκωμοσία των νεοσυλλέκτων φαντάρων, με κάθε επισημότητα.
          Ο εμφύλιος έβαινε προς το τέλος του, αλλά με πολλά θύματα. Θύματα ήταν και οι ζωντανοί και οι νεκροί… Και πάνω απ’ όλα λαβωμένη για χρόνια η Ελλάδα ολόκληρη.

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης


ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ

-Τύπος Εποχής.
-Απόρρητη έκθεση του αντισυνταγματάρχη Γεωργίου Βλάσση διοικητή του 81 Ελαφρού Συντάγματος Πεζικού για τη Μάχη των Μεταξάδων, υποβληθείσα στη Στρατιωτική Διοίκηση Θράκης (25 Μαΐου 1949).
-Απόρρητη Έκθεση «Επί της διεξαγωγής της Επιχειρήσεως εις περιοχήν ΜΕΤΑΞΑΔΕΣ- ΜΠΟΥΚΑΤΕ 14 - 25/5/1949» του ταξίαρχου Στέφανου Πρόκου διοικητή της Στρατιωτικής Διοίκησης Θράκης προς την VII Μεραρχία (27 Ιουνίου 1949).
-Αρχεία Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.
-"Ο Εμφύλιος στον Έβρο 1946-1949" Βαγγέλη Κασάπη (Κρίτωνα) Αλεξανδρούπολη 1999.
-"Δράσις της Χωροφυλακής κατά την περίοδον 1941-1950" Έκδοση Αρχηγείου Χωροφυλακής, Αθήνα 1962.


Η ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
"ΕΝ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΩ" (11-2-2014)


Το δεύτερο μέρος της αναδημοσίευσης της "Μάχης των Μεταξάδων" στην εφημερίδα "Εν Διδυμοτείχω".




Το τρίτο και τελευταίο μέρος της αναδημοσίευσης της "Μάχης των Μεταξάδων"στην εφημερίδα 'Εν Διδυμοτείχω".

75 σχόλια:

  1. Παντελή, το αφιέρωμά σου στη μάχη των Μεταξάδων είναι φοβερό.

    Μπράβο σου!

    Αναρωτιέμαι αν γνώρισες κάποιους από τους πρωταγωνιστές της ή έστω απλούς συμμετέχοντες.

    Θα με ενδιέφερε να ήξερα πώς "πολιτεύτηκαν" (με την ευρύτερη έννοια του όρου) οι άνθρωποι αυτοί στη μετέπειτα ζωή τους. Ετιμώντο από την τοπική κοινωνία; Μετείχαν ενεργά στην πολιτική ζωή; Κατέστησαν "παράγοντες" αυτού που αποκαλούμε γενικότερα χώρο της "εθνικοφροσύνης"; Πώς αναφέρονταν σ' αυτές τις μάχες; Κλπ. κλπ.

    Βλέπω πως ορισμένοι από τους άνδρες του στρατού, αλλά και απλοί πολίτες του χωριού επέδειξαν ιδιαίτερο πολεμικό ζήλο. Ήταν άραγε στο πλαίσιο του πολέμου, ή συνέχισε αυτός ο ζήλος και αργότερα;

    Οι αντάρτες ξέρουμε γιατί πολεμούσαν. Οι γυναίκες στους Μεταξάδες, τι πιστεύεις πως είχαν κατά νου όταν φύλαγαν βάρδιες; Και με ποια διαδικασία το σχημάτισαν αυτό;

    Σε ρωτώ γιατί η Θράκη είναι εντελώς διαφορετική περιοχή απ' τη Μακεδονία, παρότι είναι πλάι της γεωγραφικά.

    Και ενώ για τη Μακεδονία ξέρω ακριβώς πως σχηματίστηκαν τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα, για τη Θράκη το αγνοώ.

    Ανδρέας Μακρίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η συμμορίτες 《ανταρτες》 ξέρουμε γιατί πολεμούσαν, καποιοι για το πλιάτσικο, καποιοι με την ιδέα να γεμίσει η Ελλαδα με σφυροδρέπανα χωρίς να ξέρουν τη συμμένει αυτό για τον τόπο, και καποιοι βίαιως στρατολογημένη που τους βάζανε στην πρώτη γραμμή.
      Ο στρατός πολέμουσε με ζήλο για την τιμή της πατρίδας γιατί αυτός ειναι και ο ρόλος του, αλλα και να σωσει την Ελλάδα απο τα χέρια των συμμορίτων.
      Η γυναικες που φύλαγαν ηταν με τα ματια ορθάνυχτα για μην πέσουνε στα χέρια των συμμοριτων γιατί η ατύμωσει και ο διασυρμός ηταν το μόνο βέβαιω.
      Η συμμετέχοντες μετείχαν στην ζωη απλά οπως και ο υπόλοιπος κόσμος χωρίς ιδιαιτερες τίμες.
      Αυτοί που μετείχαν ενέργα στην πολίτικη ζώη ήταν ο Καπετάν Γιώτης Κονσερβοκούτης (Χαριλάος Φλωράκης)Βαφειάδης κ.α

      Διαγραφή
  2. Ανδρέα, τη Μάχη των Μεταξάδων τη θυμάμαι σαν μικρό παιδί, όταν περνούσαν τα νοσοκομειακά με τους τραυματίες μπροστά από το σπίτι μας, όπου έπαιζα και στο πέρασμά τους έσταζε αίμα στο καλντερίμι!!! Αργότερα στην επέτειο των 30 ετών από τη μάχη ξαναπήγα στους Μεταξάδες ως μέλος της Φιλαρμονικής του Δήμου και παίξαμε στις εκδηλώσεις που έγιναν εκεί. Αλλά στα ενδιάμεσα χρόνια θυμάμαι τον πατέρα μου, που μου έδειχνε τη γέφυρα του ποταμού όπου έγιναν άγριες μάχες, αλλά και το λόφο, για τον οποίο μου έλεγε στα μέσα της δεκαετίας του 50, ότι ακόμα και τότε αν έψαχνες θα έβρισκες κάλυκες ή βολίδες ή και κόκαλα νεκρών... Για τα άλλα δεν ξέρω να σου απαντήσω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΑΣ! ΜΑΚΑΡΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΑ ΜΗ ΞΑΝΑΓΡΑΨΕΙ ΤΕΤΟΙΕΣ ΜΑΥΡΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ!!!!

    Γιώργος Νύκτας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ
    Ο ΣΑΛΤΣΙΔΗΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ
    ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΜΑΧΕΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΞΑΔΩΝ
    ΗΤΑΝ Ο ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΣ ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ
    ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΘΗΚΕ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ
    ΝΑ ΠΑΝΕ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΣΟΥΝ ΤΟ ΦΥΛΑΚΙΟ.
    ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΣΕΜΝΟΤΗΤΑ ΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΟΥ (ΠΟΥ ΤΟΝ ΥΠΕΡΑΓΑΠΟΥΣΕ ΑΚΡΙΒΩΣ
    ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΡΟΣ ΤΟΥ ,ΗΤΑΝ Ο ΠΟΛΥΒΟΛΗΤΗΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΟΣ
    ΜΕ ΠΡΩΤΟ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΟΜΑΔΑΡΧΗ ΤΟΥ ...
    Ο ΟΜΑΔΑΡΧΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΑΤΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΘΕΙΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡ

    Ιωάννης Σαλτσίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ευχαριστώ, για τις πολύτιμες πληροφορίες. Ήταν εκείνα τα παλληκάρια ήρωες... Γι' αυτό αναφέρω τα ονόματά τους. Να μείνει η πράξη τους ζωντανή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανάμεσα στους εθελοντές που έτρεξαν αμέσως για να βοηθήσουν το δοκιμαζόμενο φυλάκιο αναφέρεται και ο Θεοφάνης Σαλτσίδης, από την Ξάνθη.Σας κάνω γνωστό ότι είναι ο πατέρας του αγαπητού φίλου της ομάδος Γιάννη Σαλτσίδη, ο οποίος από σεμνότητα δεν το γνωστοποίησε. Το κάνω εγώ, ελπίζοντας, φίλε Γιάννη, να μην με "τιμωρήσεις".

    Ηλίας Κοτρίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. ΕΧΩ ΒΟΥΡΚΩΣΕΙ ΑΥΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗ
    ΠΑΤΕΡΑ ΠΑΤΕΡΑ ΠΑΤΕΡΑ
    ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΑΡΕΣΥΡΕ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΣΑΛΤΣΙΔΗΣ ...

    ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΑΛΤΣΙΔΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Σ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ
    ΜΟΥ ΕΦΕΡΕΣ ΣΤΟ ΜΥΑΛΛΟ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΜΟΥ ΕΛΕΓΕ
    ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟΣ

    Ιωάννης Σαλτσίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αξίζει η αναφορά στα ονόματά τους... Η ηρωική πράξη να γίνει γνωστή και στους νεώτερους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Περιμένω από κάποιον συγχωριανό μας που ζει και έζησε εκείνα τα χρόνια , να μας δώσει και αυτός τα δικά του ντοκουμέντα!

    ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΛΑΚΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Τhank you very much for the link! what fascinating facts I am reading ! I am very amazed that we know so little about these amazing details of our Modern History! Thannk you!

    Angeliki T Greek

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ο πλάτανος της πλατείας Μεταξάδων ήταν μνημείο... Δηλαδή σημάδι μνήμης αλλά και μνημείο της φύσης και δεν έπρεπε να κοπεί... Στον εμφύλιο εκεί γινόταν εκτελέσεις... Η μνήμη είναι μνήμη.... Καθώς και στον λόφο των Μεταξάδων όπου έγινε μάχη εφάμιλλη του Γράμμου- Βίτσι θα έπρεπε να υπάρχει Μνημείο Εθνικής Συμφιλίωσης... Η μνήμη πρέπει να γίνεται σεβαστή από όλες τις πλευρές... Αλλά εδώ... Είπαμε...

    Μιχαήλ Πολυζωίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. ΠΙΚΡΑ μαθήματα...Ας διδαχθούν οι νεώτεροι να ΜΗ τα επαναλάβουν...

    Νίκος Σωτηρίου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. ΔΥΣΚΟΛΑ ΚΑΙ ΣΤΕΝΑΧΩΡΑ ΧΡΟΝΙΑ .............

    Γιωργος Αγγελοπουλος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Καταπληκτική παρουσίαση εξαιρετικά σκληρών γεγονότων που ελπίζουμε να μην ξαναζήσουμε! Τα θερμά μου συγχαρητήρια Παντελή!

    Δήμος Τσαγκούδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ευχαριστώ θερμά Δήμο... Η Μάχη εκείνη υπήρξε όντως κρίσιμη... Φυσικά να μην ξαναζήσουμε τέτοια γεγονότα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. !!!σ' αυτή τη μάχη κέρδισαν οι "μεν"!... Στην προηγούμενη, οι "δεν" ( οι "συμμορίτες", όπως αναφέρονται(!): !!! Όμως,είναι από τις μάχες που ενώ και οι δυο πλευρές είναι χαμένες, ταυτόχρονα πανηγυρίζουν με το σήμα της νίκης(!), ώ πέφτοντας, εναλλάξ, χτυπημένοι θανάσιμα!...: Κανένας δεν κέρδισε!, γιατί η Ελλάδα υποδουλώθηκε - και τότε - όπως και τώρα σε "ξένες Δυνάμεις"! Το μήνυμα, θαρρώ, είναι: Ενωμένοι - τί θα πει Ανεξ. Έλληνες και τί ΣΥΡΙΖΑ; κλπ - και με κοινή συνισταμένη την Σωτηρία της έρμης χώρας μας, να ενωθούμε σε ένα "Πατριωτικό Μέτωπο Εκτάκτου Ανάγκης", ώστε να λογοδοτήσουν αυτοί που μας έφεραν σ' αυτό το χάλι!, και να έρθει πίσω ο πλούτος που πήγε μέσω "μιζών" σε ξένες "μπάγκες"! Πάντα θα υπάρχει ένα "Γερμανός", ένας Αμερικάνος, ένας Άγγλος, και ένας Τούρκος, αλλά π ο τ έ δεν πρέπει να υπάρξει: Έλληνας ε ν α ν τ ί ο ν Έλληνα!!!... Με εκτίμηση...

    Γιώργος Χατζόπουλο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μπορείτε να το σκέπτεσθε και έτσι και να κάνετε μείξη όλων, καλών και κακωών!

      Διαγραφή
  18. ...ήθελα να ολοκληρώσω με τη σημείωση το έγκριτου Δημ/φου Κου Αθανασιάδη, που από παραδρομή δεν ανέφερα στο ταπεινό μου σχόλιο:
    "Ο εμφύλιος έβαινε προς το τέλος του με πολλά θύματα. Θύματα ήταν οι ζωντανοί και οι νεκροί... και πάνω από όλα: Λαβωμένη για χρόνια η Ελλάδα ολόκληρη". Ευχαριστώ...

    Γιώργος Χατζόπουλος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Όλα αυτα μου τα ειχε διηγηθει περιληπτικά ο Μακαριστος Νικηφορος ...τα διαβασα σημερα και συγκινήθηκα .......θυμαμαι επισης ιστοριες που μου ελεγε απο μικρο παιδι ο παππούς μου για τον εμφυλιο ....δυσκολα και άσχημα χρονια για την πατριδα μας ....και λεν πολλοι πως ηταν για πολιτικούς λόγους ...τρίχες ...τα περισσότερα ηταν λογο διαφορών που ειχαν μεταξυ τους οι κατοικοι μεσα στα χωρια μας και εδωναν εντολη για εκτελεση ...καποιος σκοτωσε ενα συγχωριανο του γιατι πηρε τον χωρο και εφυγε στο βουνο για να γλιτωσει και γύρισε μετα απο χρόνια και του εδωσε το κράτος και σύνταξη που ηταν οι πολιτικοί λογοι ,αυτοι προέκυψαν μετα για να γλιτώσει την τιμωρία .....εχασε η οικογένεια μου τοτε ενα πολυ μεγάλο αριθμό ανθρώπων ...σχεδόν ξεκληρίστηκε και δεν ηταν πολιτικοί οι λογοι ....ποτε τους δεν ειχαν πειράξει κανένα ..ασχετα αν ηταν δεξιοι ...τι πολιτικό όφελος ειχαν απο αυτο οι αντάρτες ...εσπεραν μονο τον τρομο στους υπολοιπους ....Μια πληγή που ποτε να μην ανοίξει ξανα ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ ....

    Δ. Σαλιαρίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Αγνωστες πτυχες της ιστοριας, παντα χρησιμες, ευχαριστω!!!

    Konstantina Casadei

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Η ιστορία ήταν ανέκαθεν το αγαπημένο μου μάθημα .
    Ει χα την τύχη να έχω Ε' και Στ' Γυμνασίου φιλόλογο την Αντιγόνη Θρεψιάδου, γνήσια ιστορικό- αρχαιολόγο που μου δίδαξε την αληθινή νεώτερη Ελληνική ιστορία εκτός σχολικών βιβλίων !
    Με την ανάγνωση των άρθρων σου στο blogspot σου πλούτισα και πλουτίζω τις γνώσεις μου στην ιστορία που κανείς δεν μας άφησε να μάθουμε !!!!!
    Ένα μεγάλο ευχαριστώ για την τύχη να σε γνωρίσω από το Φ. Ταξίδι και να μάθω την ιστορία που κανείς δεν δίδαξε στις νεώτερες γενιές !!!!!


    Έλσα .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Έλσα σε ευχαριστώ θερμά, αν και αυτό δεν εξισορροπεί την μεγάλη αξία των καλών και ευγενικών σου λόγων... Να είσαι πάντα καλά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. ΕΥΓΕ ΚΥΡΙΕ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ - ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ.


    Dimitris Arabatzis

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Πολύ ενδιαφέρουσα καταγραφή των γεγονότων. Συγκράτησα την τοποθεσία "Βουλγάρας χωράφι", επειδή την ανέφερε σε διηγήσεις του, σχετικές με το γεγονός, ο πατέρας μου.

    Ελένη Γκαλδάνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Στη μαχη αυτη πηρε μερος ο αειμνηστος πατερας μου ...ως στρατιωτης υπηρετωντας τη θητεια του, τοτε στον Ελληνικο στρατο.... αν και το θεμα δεν ειναι ευχαριστο για μενα .λογω του εμφυλιου σπαραγμου... θα παρακαλουσα, αν καποιος διαθετει το κειμενο σε μορφη που να μπορει να αναγνωστει...ας το κοινοποιησει ...η ας μου το στειλει ..θα .το ηθελα σαν ιστορικο ντοκουμεντο.....ευχαριστω

    Panagiotis Grigorenas

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Panagiotis Grigorenas Το ελαβα... ευχαριστω θερμα...την περιπτωση του ανταρτη που παραδωθηκε και εδωσε πληροφοριες ..την θυμαμαι χαρακτηριστικα απο τις αφηγησεις τουπατερα μου... ταφοι νεκρωγν στρατιωτων και ανταρτων βρισκονται και σημερα στο νεκροταφειο του Χωριου Κυριακη Έβρου ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Σύρος 19 Νοεμβρίου 2014.Ώρα 13.00
    Μία ηρωϊκή,επική και σπουδαία μάχη στη περιοχή του Νομού Έβρου κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου 1946-1949.Με βάση αυτά που διαβάζουμε στο ιστολόγιο του διακεκριμένου δημοσιογράφου,ερευνητού και ιστορικού Παντελή μας,αλλά και σε άλλα βιβλία και εκθέσεις πεπραγμένων των κρατικών αρχών,η μάχη των Μεταξάδων ήταν η σπουδαιότερη στο Νομό μας κατά την εν λόγω περίοδο,από απόψεως εμπλεκομένων δυνάμεων των δύο αντιπάλων παρατάξεων και της χρονικής διάρκειας.Από τα αναγραφόμενα στο παρόν κείμενο και από την Έκθεση για τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων στη περιοχή Μεταξάδων-Μπουκατέ της Στρατιωτικής Διοίκησης Θράκης συνάγουμε ορισμένα συμπεράσματα,όπως :
    1.Σε ποιο σκοπό απέβλεπε η επίθεση των ανταρτών κατά των Μεταξάδων;Στη κατάληψή των;Γιατί η διατήρησή των δεν θα διαρκούσε περισσότερο από 2 έως 3 μέρες.Στην βιαία στρατολόγηση 30 έως 40 πολιτών;Δεν είχαν πληροφορίες ότι την χρονική εκείνη περίοδο στην υπόλοιπη Ελλάδα είχαν απομείνει ελάχιστοι χώροι,όπου επιχειρούσαν οι αντάρτες και οι δυνάμεις των είχαν συγκεντρωθεί στο Βιτσι και στον Γράμμο για την τελική σύγκρουση;Αυτά ίσως να αντιλαμβάνονταν όλοι οι καπεταναίοι,πλην Χειμάρρου,και ήταν αντίθετοι στην επίθεση κατά των Μεταξάδων.Επομένως ήταν μια άσκοπη και αδικαιολόγητη ενέργεια,που επέφερε στους δύο αντιπάλους,ιδίως στους αντάρτες, σοβαρές ανθρώπινες απώλειες.
    2.Η απαράμιλλη γενναιότητα, ο ηρωϊσμός και η αυτοθυσία τόσον των πολιορκουμένων,όσον και των ανδρών των Μονάδων του Ελληνικού Στρατού,που επιχειρούσαν.Επισημαίνεται ο εθελοντισμός του τμήματος υπό τον Υπολοχαγό Ζερβουδάκη για συμμετοχή στη μάχη των Μεταξάδων.Όλοι ,μαχητές και άμαχοι,διαπνέονταν από την πίστη για την τελική νίκη,που σε λίγες μέρες θα ερχόταν.
    3.Η απομάκρυνση του Αντισυνταγματάρχου Γεωρ. Βλάσση,Διοικητού του 81ου ΕΣΠ από το Διδυμότιεχο στην Αλεξανδρούπολη για υπηρεσιακούς λόγους κρίνεται αδικαιολόγητη.Στις περιπτώσεις έκδοσης διοικητικών και συντονιστικών οδηγιών επιβάλλεται ο Ανώτερος Διοικητής να μεταβαίνει στην έδρα του υφισταμένου του και όχι να γίνεται το αντίθετο,γιατί η απουσία του Διοικητού από τη Ζώνη Ευθύνης του δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη Διεύθυνση των επιχειρήσεων.
    4.Η είσοδος των Μονάδων του Ελληνικού Στρατού στο πεδίο μάχης των Μεταξάδων και η εμπλοκή των γινόταν χωρίς έλεγχο και συντονισμό.Η Ενότητα Διοικήσεως, απαράβατη αρχή του Πολέμου, απουσίαζε,ιδίως κατά τις πρώτες ημέρες της μάχης.Λόγω του μεγάλου εύρους του μετώπου απαιτούνταν δύο Διοικήσεις υπό τον Υποδιοικητή της Στρατιωτικής Διοίκησης Θράκης,ο οποίος αφίχθηκε στη περιοχή καθυστερημένα.
    5.Οι αντάρτες είχαν και ένα μεγάλο πλεονέκτημα.Είχαν ασφαλή τα νώτα τους με την στήριξη της διάταξης των στην Ελληνο-Βουλγαρική Μεθόριο,γεγονός που δεν επέτρεπε την ολόπλευρη επίθεση των Μονάδων του Ελληνικού Στρατού κατά των ανταρτών.
    Κωνστ. Πατιαλιάκας
    Αντιστράτηγος ε.α

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΣΤΡΑΤΗΓΈ ΚΑΛΆ ΤΑ ΛΕΣ ΑΛΛΆ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΞΑΔΕΣ ΤΟΥΣ ΚΡΆΤΗΣΑΝ ΟΙ ΈΦΕΔΡΟΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΊ ΛΑΛΛΟΣ ΑΠΌ ΚΟΡΙΝΘΙΑ ΔΙΟΙΗΚΗΤΗΣ ΚΑΙ ΓΙΩΡΓΗΣ ΔΙΜΟΙΡΙΤΗΣ ΑΠΌ ΛΈΣΒΟ, ΚΑΛΌΝ ΕΊΝΑΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ

      Διαγραφή
  28. Η Γιαγιά μου Σοφία ήταν μία από τις πολιορκημένες γυναίκες στους Μεταξάδες. ΑΥτό που μου είχε πει όταν ζούσε έιναι ότι οι Μεταξάδες σώθηκαν από εσκεμένο πυροβολισμό ενός αντάρτη για να ειδοποιήσει τους χωρικούς να μην βγουν στα χωράφια και ο οποίος εκτελέστηκε αμέσως. Το δημοσιεύω με κάθε επιφύλαξη για την αξιοπιστία της πηγής μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Ο πυροβολισμός αυτός, αναφέρεται και από άλλους... Για την εκτέλεση του αντάρτη δεν γνωρίζω

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. Dimitris Tsagkoudis
    Καλησπέρα κύριε Αθανασιάδη.
    συγχαρητήρια για το ιστολόγιό σας! Το διαβάζω εδώ και καιρό! Δίνει πολύ καλή αφορμή για να μελετήσει κάποιος συγκεκριμένα κομμάτια ιστορίας.
    Για την μάχη τον Μεταξάδων έχω να προσθέσω ότι αφού τελείωσε, τα παιδιά του χωριού, αναγκάστηκαν να κουβαλήσουν και να θάψουν τα πτώματα, καθώς δεν υπήρχαν πολλοί άντρες στο χωριό. (μου το είπε η γιαγιά μου που τότε ήταν 8 ή 9 ετών).
    Συνεχίστε την καλή δουλειά!!
    χαιρετισμούς από το Διδυμότειχο!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. Σύρος 6 Φεβρουαρίου 2015.Ώρα 12.00
    Η ήττα των ανταρτών στη μάχη των Μεταξάδων,με τις σοβαρές απώλειες,περίπου 300,σε νεκρούς,τραυματίες και παραδοθέντες,προκάλεσε ανεξέλεγκτο κύμα διαμαρτυριών και αγανάκτησης στους αντάρτες κατά της Διοίκησης της 7ης Μεραρχίας,που σχεδίασε την όλη επιχείρηση και διέταξε την εκτέλεσή της.Οι αντάρτες,σχεδόν στο σύνολό τους,εστράφησαν κατά της Διοίκησης της 7ης Μεραρχίας[Διοικητής ο Βασίλειος Γκανάτσιος,ο Χείμαρρος,και Επιτελάρχης ο Γεράσιμος Μαλτέζος],διερωτώμενοι αν ήταν ανάγκη να διεξαχθεί αυτή η επιχείρηση,τη στιγμή που οι Μονάδες του Δημοκρατικού Στρατού,ηττημένες σε ολόκληρη την Ελλάδα,είχαν υποχωρήσει στο Βίτσι και στον Γράμμο για την τελική μάχη.Γιατί επιλέγηκε η κωμόπολη των Μεταξάδων,ένας δύσκολος στόχος,και δεν εγκαταλείφθηκε η επιχείρηση,μετά την αποτυχία του αιφνιδιασμού.
    Η ηγεσία της 7ης Μεραρχίας,που ήδη βρισκόταν σε δυσμένεια,προκειμένου να αποσείσει τις βαριές ευθύνες της για την τραγική ήττα,εφεύρε την εύκολη λύση,το δίκτυο των πρακτόρων,οι οποίοι κατά την γνώμη της δρούσαν από χρόνια στο εσωτερικό της Μεραρχίας.Συνελήφθησαν και ανακρίθησαν σημαίνοντα στελέχη της Μεραρχίας.Αντάρτες και αντάρτισσες ενεπλάκησαν σε διώξεις και αποσπάσθησαν ομολογίες με άγριους και απάνθρωπους βασανισμούς,κατά τις οποίες ο ένας μαχητής ή μαχήτρια κατέδιδε τον άλλο για να προκύψει τελικά ένας εξωφρενικός αριθμός 150 έως 200 υπόπτων για δράση πρακτόρων μαχητών και μαχητριών.
    Οι διώξεις,οι ανακρίσεις και οι βασανισμοί άρχισαν το φθινόπωρο του 1949 στην οροσειρά της Ροδόπης της Ελληνικής Θράκης και συνεχίσθησαν το 1950 στα κρατητήρια και στις φυλακές της Βουλγαρίας.Από τους κατηγορούμενους ένας εκτελέσθηκε από αντάρτισσα,μετά από μία παρωδία δίκης,δύο αυτοκτόνησαν και ένας επέκυψε από τα απάνθρωπα βασανιστήρια των συντρόφων του.
    Τα τραγικά γεγονότα της 7ης Μεραρχίας εξιστορεί με δραματικό τρόπο ο Σουφλιώτης Γεώργιος Γκαγκούλιας,που τα έζησε από κοντά ως κατηγορούμενος,στο βιβλίο του Η Αθέατη Πλευρά του Εμφυλίου Πολέμου Εκδόσεις ΙΩΛΚΟΣ.
    Κωνστ. Πατιαλιάκας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  32. ΚΥΡΙΕ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΕΚ ΒΑΟΥΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΙΜΗ
    ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΞΑΔΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΑΛΤΣΙΔΗ
    ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΘΗΚΕ ΠΡΩΤΟΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΔΡΩΣΗ ΤΟΥ ΦΥΛΑΚΙΟΥ ΠΟΥ ΕΠΑΙΞΕ
    ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  33. Εξαιρετική ιστορική μελέτη δοσμένη στον αναγνώστη με συγγραφικό στυλ ελκυστικοτατο. Όντως εκτός απο τους νεκρούς της μάχης ακολούθησαν και νεκροί κατηγοριθεντες για προδοσία απο την ηγεσία της 7ης " μεραρχίας " των συμμοριτών ,προκειμένου κατα τα Ζαχαριαδικα πρότυπα , να αποποιηθεί των στρατηγικών ευθυνών της.
    Εύγε στα μνημονευθέντα παληκαρια εθελοντές. Συγκινήθηκα διαβάζοντας τα γεγονότα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  34. Manuela Mathioudaki
    Φρίκη! Εντυπωσιακό και πληρέστατο κείμενο. Μπράβο Παντελή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  35. Kostas Patialiakas
    Μια άκαιρη και άσκοπη μάχη, γιατί την ίδια περίοδο είχε κριθεί η ήττα των ανταρτικών δυνάμεων και ήταν θέμα χρόνου να επέλθει. Περισσότερα στα σχόλιά μου στο τέλος του κειμένου της μάχης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  36. Νίνα Γκούδλη
    Σ' ευχαριστώ Παντελή!...Είμαι συγκλονισμένη!.... Μ' αυτές τις πικρές ιστορίες, τόσο καλογραμμένες, μου θυμίζεις τον πατέρα μου... Είταν ένας ανώνυμος ήρωας με πολεμικό σταυρό επ' ανδραγαθία. Ποτέ δεν τον χρησιμοποίησε....... Ας γίνουν αυτές οι επώδυνες αληθινές ιστορίες πικρό μάθημα για τους νεότερους... ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ....🌺🌷🌻🌸

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  37. Ουρανια Μαυριδου
    Θύμα της μάχης των Μεταξάδων ήταν ο αδελφός της μητέρας μου ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΑΡΜΠΙΔΗΣ.Στη μνήμη του δώσαμε το όνομά του στον αδελφό μου που γεννήθηκε μετά από ένα χρόνο και στον κινηματογράφο μας που κτίσθηκε στο πατρικό της μητέρας μου!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  38. Αναστάσιος Δαλακίδης
    Μαύρες σελίδες της ιστορίας μας που όταν τις διαβάζω στενοχωριέμαι πολύ! Ευχαριστώ πολύ για τη διαφώτιση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  39. Θεόφιλος Ήμαρτον Γουδουσάκης
    Έχω αμυδρές εικόνες από εκείνη τη μάχη, έβλεπα κάρα να ξεφορτώνουν τραυματίες και νεκρούς στην πλατεία των Βρυσικών, ήμουν τεσσάρων χρόνων και δεν ξέρω αν είναι δικές μου θύμισες ή από το λέγε-λέγε των μεγάλων στα ύστερα 2-3 χρόνια τις δημιούργησε η παιδική φαντασία μου....Την ανάρτηση σου στην ιστοσελίδα σου όχι μόνο τη διάβασα αλλά και την εκτύπωσα, την έχω στο αρχείο μου και τη συμβουλεύομαι πολλάκις, σ΄ ευχαριστώ Παντελή.......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  40. Διακομιδή τραυματιών θυμάμαι και εγώ γιατί τα ασθενοφόρα του στρατού μετέφεραν τραυματίες στο νοσοκομείο Διδυμοτείχου, περνώντας μπροστά από το σπίτι μας. Και σταγόνες αίματος έπεφταν στο λιθόστρωτο της Βασιλέως Αλεξάνδρου. Τότε δεν είχαμε άσφαλτο ακόμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  41. Συγκίνηση από την περιγραφή σας! Ο Ηλίας Λάλος, ο έφεδρος ανθυπολοχαγός από την Κορινθία, ήταν θείος μου (αδελφός της μητέρας μου). Ο ίδιος δεν ανέφερε ποτέ την συγκεκριμένη μάχη μέχρι τις αρχές του 2000 που ήταν εν ζωή. Απλά ήξερα από την μητέρα μου ότι ο αδελφός της πολέμησε κάπου στην Θράκη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΣ ΗΡΩΑΣ Ο ΗΛΙΑΣ ΛΑΛΛΟΣ. ΤΟ ΔΕΡΒΕΝΙ ΤΟΝ ΤΊΜΗΣΕ;

      Διαγραφή
    2. Έτσι ήταν πάντα οι ήρωες, σεμνοί!
      Αιωνία του η μνήμη!

      Διαγραφή
  42. Ψάχνω την Πηνελόπη Γκιβεντίδου. Αν κάποιος την γνωρίζει ας στείλει μήνυμα ως σχόλιο στην παρούσα ανάρτηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  43. Αθανάσιος Παγωνάκης
    Να μην ξαναδουμε τετοια γεγονοτα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  44. Ο παππούς μου ήταν από τους αντάρτες και υψηλόβαθμο στέλεχος βαθμοφόρος.Ξέφυγε από τη μάχη των Μεταξάδων κι αφού έσωσε άλλους 30 συντρόφους του κατέφυγε στην Πολωνία κι επέστρεψε το 1988_90 συνταξιούχος πια με μεγάλες απολαβές.Καπεταν ....Μόραλης Γεώργιος


    ΑπάντησηΔιαγραφή
  45. ελληνικα αγγλικα
    κριμα στα παλληκαρι απου χαθηκαμ αδοξα ,,κριμα το αιμα των βλαστων της ελλαδας ποτησε δενδρο ΜΗ Ελευθεριας ..ακομα σκλαβωμενοι ειμαστε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  46. Δέσποινα Σουγιουλτζή
    Ευχαριστώ για τις τόσο ενδιαφέρουσες αναρτήσεις!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  47. Christos Nikolaidis
    Κι μεταξαδιωτοι χαρα θα καμουν κι τι χαρα θα γενει............!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  48. Stylianos Xenokrates
    Παρ ολα αυτα τα απαραδεκτα που διαβαζουμε για τον λεγομενο "εμφυλιο" οσο και αντικειμενικα και αν γραφονται απο τον Ιστορικο μας φιλο κ. Αθανασιαδη, παραμενει γεγονος οτι οι ανταρτες ηταν οι επιτιθεμενοι, που προσπαθουσαν να σοβιετοποιησουν την χωρα μας και ο λαος με τον Στρατο οι αμυνομενοι, που προσπαθουσαν να αποτρεψουν αυτο το συστημα διακυβερνησης. Αυτα ας τα βλεπουν και ας τα διαβαζουν και καποιοι, που επικροτουν ακομη τετοιες καταστασεις και ισως κατανοησουν τι ειδους "εμφυλιος" ηταν και τι πραγματι επεδιωκε.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  49. Μαρία Παπαδοπούλου
    Αληθώς ομιλείς Στυλιανέ. Η σοβιετοποίηση ήταν ο στόχος για τον οποίο άρχισαν οι αντάρτες τον κομμουνιστοσυμμοριτοπόλεμο. Απόδειξη για αυτό είναι τα θύματα των κομμουνιστοσυμμοριτών. Τον παππού μου τον δολοφόνησαν άμαχο, απρόκλητα, άδικα, μεσα στο σπίτι του όταν έκαναν πλιάτσικα στα χωριά για να βιάσουν, να αρπάξουν και να σκοτώσουν άγνωστους. Ποιός "εμφύλιος";; !! Το "1942 πριν φύγουν οι Γερμανοί" τον δολοφόνησαν, αυτόν και άλλους από τα γύρω χωριά, άμαχους, απρόκλητα εντελώς. Φυσικό ήταν με το αίμα που έχυσαν να προκαλέσουν να ξεσπάσει εγωισμός και εμφύλιος. Αυτό που έκαναν ήταν και για έναν ακόμη λόγο "ματαιοπονία" όμως επειδή ήδη η ΕΣΣΔ είχε ΕΓΚΡΙΝΕΙ την παράδοση της Ελλάδος στο Δυτικό μπλοκ. Το αυτό ομολόγησε και ο συνετός κύριος Κύρκος αργότερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  50. Michel Dratzidis
    Ερχόταν καθημερινά ένα αεροπλάνο για να βομβαρδίσει, αλλά δεν μπορούσε διότι τους Έλληνες στρατιώτες είχαν περικυκλώσει οι Αντάρτες, και άλλοι στρατιώτες είχαν περικυκλώσει τους Αντάρτες και αυτό γινόταν συνεχώς. Ο Πιλότος ήταν από την Αλεξανδρουπολη με καταγωγή από την Ορεστιάδα. Και ερχόταν καθημερινά και έκανε μερικές χαμηλές πτήσεις πάνω από την Ορεστιάδα. Μια μέρα τον κτυπησαν οι Αντάρτες, και κατόρθωσε και το προσγείωσε στα χωράφια. Δεν θυμάμαι δυστυχώς το όνομα του

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  51. Michel Dratzidis
    Αν ο Ελληνικός στρατός έχανε αυτήν την μάχη, θα χάναμε όλον τον Έβρο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  52. Ελενη Νικολοπουλου
    Είναι φοβερά τα γεγονότα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  53. Θεόφιλος Ημαρτον
    Ακόμα ηχούν σταυτιά μου οι μουσικοί φθόγγοι του πατριωτικού τραγουδιού που τραγουδούσαμε στο Δημοτικό, στα Βρυσικά:
    “Στης Θράκης μας τ' απάτητα βουνά που η δόξα βασιλεύει στους Μεταξάδες εκεί ψηλά το θρόνο έχ' η λευτεριά...” Με την γενναιότητα, τις αυτοθυσίες και το σθένος των Μεταξαδιωτών΄ αλλά και όλων των χωριανών των γύρω χωριών μαζί και ενός λόχου του Εθνικού στρατού οι κομμουνιστές νικήθηκαν και ίσως αυτή να ήταν η τελευταία μάχη του συμμοριτοπολέμου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  54. Paschalis Ricko
    Όταν διαβάζω για τον εμφύλιο νευριάζω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΠΡΟΦΑΝΩΣ Σ'ΕΝΟΧΛΕΙ ΓΙΑΤΙ ΚΕΡΔΙΣΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

      Διαγραφή
  55. Μαντας Ινδιανος
    Ποτέ ξανά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  56. Zisis Kiparissoudis
    Εμφύλιος πόλεμος ποτέ ξανά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  57. Anastasia Papadopoulou
    Από τίς διηγήσεις τής μητέρας μου, πού έμενε στό Διδυμότειχο μέ όλη τήν οικογένεια, αφού ο πατέρας μου ήταν στρατευμένος, αργότερα όταν καί εγώ ήμουν μικρή,θυμούμαι ότι μάς έλεγε ότι ακούγανε τούς ήχους τών εκρήξεων καί τών βομβαρδισμών καί βλέπανε τήν λάμψη στόν ουρανό , από τό Διδυμότειχο κατά τήν τελευταία αυτή μάχη τών Μεταξάδων! Επίσης Παντελή έχω νά σού πώ ότι έχω γνωρίσει τόν καπετάν Κρίτωνα ,γιατί όταν επέστρεψε στήν Αλεξανδρούπολη από την Βουλγαρία,έτυχε τό σπίτι του νά είναι δίπλα στό δικό μας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  58. Markos Kyriakoy
    Ο συμμοριτης καπεταν κριτων βασανιστηκε αγρια( δεν τον λυπαμαι καθολου) απο τους συντροφους του διοτι εχασε αυτη την μαχη.τον εβγαλαν κατασκοπο!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βασανίσθηκε στην Ασφάλεια της Σόφιας και επέβλεπε τα βασανιστήρια ο Μήτσος Βλαντάς.

      Διαγραφή
    2. Markos Kyriakoy
      Pantelis Athanasiadis βλεπω ξερεις λεπτομερειες, σωστος.

      Διαγραφή
  59. Roter Baron Zeitreisender
    ....κι αίφνης, από γεγοννότα όπως το ανηρτηθέν, δύναται ο καθείς ν αντιληφθεί πως η Έρριδα και το μήλο της, μόνον στη σφαίρα της μυθ....ιστορίας ΔΕΝ ανήκει.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  60. Stelios Chatzistylianos
    Αντι να παρελαύνουμε με τους συμμάχους στο Βερολίνο και να έχουμε Βόρεια Ήπειρό Κυπρο κλπ εμείς είχαμε εμφύλιο σιχτήρ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  61. Δημήτριος Χατζηπουλίδης
    άκουγα μικρός πολλές φορές για τη μάχη των Μεταξάδων γιατί σ' αυτήν είχαν πάρει μέρος, ο θείος μου ο Κώστας (μικρός αδερφός του πατέρα μου ) και ο θείος μου ο Νίκος ( αδερφός της μητέρας μου ) . ( Και οι δύο τραυματίστηκαν μάλλον ελαφρά από ότι θυμάμαι). Ο πατέρας μου έλλειπε γιατί υπηρετούσε στο Γράμμο . Αυτά όμως που διάβασα στο άρθρο σου ήταν συγκλονιστικά και ενδιαφέροντα και μου ξεναθύμισαν τι τράβηξε ο κοσμάκης από τις ηλιθιότητες μερικών προδοτών που ήθελαν ντε και καλά να επιβάλουν το δικό τους και να μας σύρουν στο άρμα του κομμουνισμού που αργότερα είδαμε τι καταστροφικές συνέπειες είχε. Μακάρι να βάλουμε μυαλό σαν λαός και να μην ξαναζήσουμε τέτοιες φριχτές μέρες . Όσα ακούω τώρα προεκλογικά με τρομάζουν . Να είσαι καλά φίλε Παντελή που ακούραστα προσπαθείς να μας ενημερώνεις ψάχνοντας ακούραστα σε εφημερίδες παλιές και αρχεία κρατικά που με πολύ κόπο βρίσκεις. Σε φιλώ και σε ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  62. Αθανασια Μπαρκαρου

    και γιατί βρε παιδιά???
    αδέρφια κατά αδέρφων και μετά.....η μεγάλη φυγή, στο εξωτερικό.
    Πηραν τους δικούς μου από δω κ από κει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  63. Χάρης Αντωνακούδης
    Πολύ ωραίο και ενδιαφέρον για μας Παντελή.
    Με την άδεια σου όμως να πω τη δική μου Ιστορία , πως βίωσα εγώ ( όπως μου έλεγε ο πατέρας μου δηλ) τις φρικτές εκείνες μέρες, που άλλωστε κάποτε σου τα έχω αναφέρει.
    *** Γεννήθηκα 24 Ιανουαρίου 1948. Κάποιες νύχτες,Ίσως όλες , τις περνούσαμε μέσα στο ΑΜΠΡΙ και πολυβολείο που υπήρχε στο υψηλότερο σημείο της Λάδης. Κάποια από τις νύχτες,μου λένε,έκλαιγα τόσο πολύ που άκουσε ένας αξιωματικός και ήρθε και άνοιξε την καταπακτή λέγοντας ανοίξτε να πάρει λίγο αέρα θα σκάσει το παιδί...
    ***Ο πατέρας μου εν τω μεταξύ ,διμοιρίτης στους Μάηδες, στα χαρακώματα.
    ****Δεν πιστεύω ότι υπήρχαν θέσεις/οχυρά των ανταρτων μεταξύ Μεταξάδων και Λαδης απλά οι αντάρτες εφορμούσαν τη νύχτα για δολιοφθορές η έκαιγαν σπίτια κτλ
    ****Ένα βράδυ που υπήρχε η πληροφορία ότι θα γινόταν πάλι επίθεση να κάψουν σπίτια ο πατέρας μου πήρε το ΤΟΜΣΟΝ νομίζω,ένα βραχυκανο όπλο που είχε,και χειροβομβίδες και έφυγε από το οχυρό αποφασισμένος να μην αφήσει να μας κάψουν το σπίτι : αν ερχόταν θα τους καθάριζα όλους μου έλεγε. Όντως εμφανίστηκαν αλλά κάποιος _ συγχωριανοί όλοι γνωρίζω το όνομα,_ είπε : ας μην το κάψουμε το σπίτι ,ο Γιώργης είναι καλός άνθρωπος ...και έχει και μικρό παιδί..
    **** Φαίνεται ότι η αντίσταση της Λάδης έπαιξε σημαντικό ρόλο στην τελική έκβαση του πολέμου....το είπε αυτό και η Τασούλα η Χουρδακη Σακαλή από τους Μεταξάδες.
    ****Εν τω μεταξύ ο φόβος μας κράτησε για πολύ και μετά τη Μάχη των Μεταξάδων γιατί εγώ...μου λένε...όταν άρχισα να περπατώ ,..ένα πρωί έφυγα από το ΑΜΠΡΙ ,πήρα την πιλενα μου( κουβερτουλα) και τράβηξα για το σπίτι...
    (...μη μου πεις ότι δεν ήμουνα ένας .Ίκαρος ήρωας...!!!!!
    Ευχαριστώ πολυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ενδιαφέρουσα η αφήγησή σου Χάρη. Όλα τα παιδιά εκείνης της εποχής έχουμε κάτι θα θυμηθούμε. Δυσάρεστες αναμνήσεις δηλαδή. Να μην ξανασυμβούν στην Ελλάδα....

      Διαγραφή

  64. Ο Ελέφαντας
    @ThraceElephant
    Ένα καταπληκτικό άρθρο για την ιστορική μάχη των Μεταξάδων που αξίζει να διαβαστεί! Η μάχη που όπως λέγανε, ήταν, αυτή που έδιωξε τον ΔΣΕ από τον Έβρο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  65. Constantin Boubouloudis
    Διαβάζοντας την ιστορία από το τέλος ευτυχώς νίκησε ο εθνικός στρατός. Αυτοί όμως που σκοτώθηκαν εκεί ήταν επίσης Έλληνες που έβλεπαν, αν έβλεπαν, την εξέλιξη των πραγμάτων διαφορετικά. Επρόκειτο για έναν φριχτό αδελφοκτονο πόλεμο, όπου ο νικητής είναι ταυτόχρονα νικημένος. Νομίζω η λήξη αυτών των εορτών, τις οποιες ως μαθητής τις θυμάμαι, ήταν μια κίνηση τερματισμού ενός διχασμου που ταλανιζει την χώρα ακόμα και σήμερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  66. κωστας πιτιακουδης
    Κάποτε γινόταν και μια γιορτή για να τιμηθεί και η μνήμη των νεκρών Στρτων απο τους συμμορίτες στη μάχη αυτή αλλά στην πορεία μάλλον, κάποιοι το ξεχάσανε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...